Türkiye'de tarımı yapılan çay bitkisi (Camellia sinensis L.) hasat makinalarının işletme verilerinin ve eşdeğer maliyet analizlerinin belirlenmesi

Abstract

Dünya'da sudan sonra en çok tüketilen içecek olan çay üretim alanının %2'sine, kuru çay üretim miktarının ise %4,26'sına sahip olan Türkiye, kişi başı yıllık çay tüketiminde ise birinci sırada yer almaktadır. Günümüze kadar aile fertleri tarafından, aile işletmeciliği şeklinde gerçekleştirilen çay üretiminde birçok üründe olduğu gibi işgücü giderleri arasında en fazla iş gücü oranını hasat almaktadır. Bu araştırmada, çay hasadında yaygın olarak kullanılan akü enerjili 500 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat (1. yöntem), 2 zaman benzin motorlu 500 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat (2. yöntem), akü enerjili 300 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile hasat (3. yöntem) ve çay makası ile hasat (4. yöntem) işlemlerinin işletme değerleri belirlenmiş, Eşdeğer maliyet analizi yöntemi kullanılarak yöntemlerin maliyet karşılaştırmaları yapılmış ve çay hasadı için en uygun yöntem belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma Rize ilinde, tesadüf parselleri deneme metoduna göre belirlenen farklı eğimlere sahip çay bahçelerinde yürütülmüştür. İşletme değerlerinin belirlenmesinde kadın ve erkek işçilerden elde edilen verilerin ortalamaları alınmıştır. Araştırma sonucunda 0,122 ha'a kadar olan alanlarda 3. yöntemin, 0,122 ha'dan büyük olan alanlarda 1. yöntemin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. 2. ve 4. yöntemlerde belirlenen birim alan gideri, her alan büyüklüğünde 1. ve 3. yönteme göre fazla olduğu için bu yöntemlerin tercih edilmemesi gerekmektedir. Hasat yöntemlerinin zamanlılık maliyetleri hesaplandığında ise en düşük giderin sırasıyla 1. yöntem, 2. yöntem, 3. yöntem ve 4. yöntemde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak tüm hasat işlem yöntemleri hem gider hem de zamanlılık açısından ele alındığında 1. yöntemin (akü enerjili 500 mm kesici bıçaklı çay hasat makinası ile çay hasadı) en uygun yöntem olduğu belirlenmiştir.

Having 2% of the tea production area, which is the most consumed beverage in the world after water, and 4.26% of the dry tea production amount, Turkey ranks first in annual tea consumption per person in the world. As like many products, tea production which has been realised by family members as a family business, the harvest is the most expence cost among labor expenses. In this research, harvesting with a battery powered tea harvester with 500 mm cutter blade, which is widely used in tea harvesting (1st method), harvesting with a tea harvester with 2 times gasoline engine with 500 mm cutter blade (2nd method), and harvesting with a battery powered 300 mm cutter blade. The operating values of the tea harvester harvesting (3rd method) and the tea shears's (4th method) operations were determined, the cost comparisons of the methods were made using the equivalent cost analysis method, and the most suitable method for tea harvesting was tried to be determined. The research was carried out in the tea gardens with different slopes determined according to the randomized plots trial method in the province of Rize. The averages of the data obtained from female and male workers were taken to determine the values of the enterprise. As a result of the research, it was concluded that the 3rd method should be preferred in areas up to 0.12 ha, and the 1st method should be preferred in areas larger than 0.12 ha. Since the unit area expense determined in the 2nd and 4th methods is higher than the 1st and 3rd methods in each area size, these methods should not be preferred. When the timeliness costs of the harvesting methods are calculated, it has been determined that the lowest expenses are in the 1st method, 2nd method, 3rd method and 4th method, respectively. As a result, when all harvesting methods are considered in terms of both cost and timeliness, it has been determined that the 1st method (tea harvesting with battery powered tea harvester with 500 mm cutting blades) is the most appropriate method.