Öğretmenlerin hayat boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki gelişim özyeterlikleri ile ilişkisi: Edremit ilçesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin hayat boyu öğrenme eğilimleri ile mesleki gelişim öz yeterlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 öğretim yılında Balıkesir Edremit İlçesinde devlet okullarında görevli 1.739 öğretmen oluşturmaktayken, örneklemi ise bu araştırmaya katılan 299 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler "kişisel bilgiler formu", "yaşam boyu öğrenme eğilimleri ölçeği" ve "öğretmenlerin mesleki gelişim özyeterlik ölçeği" kısımlarından oluşan e-anket ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel, çıkarımsal (t testi ve F testi), korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmış olup, çıkarımsal, korelasyon ve regresyon analizleri için ,05 anlamlık düzeyi temel alınmıştır. Ek olarak, regresyon analizi için önkoşullar incelenmiş (D-W≈2, TIF < 10, VIF > .10 kriterlerine göre) ve standardize beta katsayısı ,55 bulunmuştur. Bu sonuç, öğretmenlerin hayat boyu öğrenme eğilimleri ile mesleki öz yeterlikleri arasında r=,55 korelasyon olduğunu ve hayat boyu öğrenme eğilimlerinin öğretmenlerin mesleki öz yeterliklerinin %30'unu açıkladığını göstermektedir. Öğretmenlerin mesleki gelişim öz yeterlikleri genel olarak yüksek düzeyde (3,72/5'li likert) bulunurken, kişisel (cinsiyet), mesleki (öğrenim düzeyi, kıdem, kariyer basamağı) ve kurumsal (okulların eğitim düzeyi ve sosyo-ekonomik çevreleri) özelliklerine göre anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Diğer taraftan, öğretmenlerin hayat boyu öğrenme eğilimlerinde mesleki özelliklerine göre; özellikle, görece genç-kıdemi az ve lisansüstü mezunları lehine anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Tüm bu bulgular birlikte değerlendirildiğinde, öğretmenlerin hayat boyu öğrenme eğilimlerinin mesleki gelişim öz yeterliliklerini güçlendiren önemli bir faktör olduğu görülmektedir. Sonuç olarak; öğretmenleri lisansüstü eğitime katılmaya teşvik etmek ve bilişim teknolojileri konusunda eğitimler sunmak, öğretmenlerin araştırma deneyimi elde etmeleri ve bilgiye hızlı erişim pratiği edinmelerini sağlayarak hayat boyu öğrenme becerilerine katkıda bulunabilir.

The purpose of this research is to examine the relationship between teachers' lifelong learning tendencies and their professional development self-efficacy. The research was designed in the correlational survey model. While the population of the research consists of 1,739 teachers working in public schools in Balıkesir Edremit district in the 2022-2023 academic year, the sample includes 299 teachers who participated in the research. The data was collected using a questionnaire including personal information form, Lifelong Learning Tendencies Scale, and Teachers' Professional Development Self-Efficacy Scale. The data were then analysed using descriptive, inferential (t test and F test), correlation, and predictive analyses. The findings of inferential, correlation, and regression analyses were evaluated at .05 significance level. Additionally, pre-conditions for regression analysis were examined (with the criteria; D-W≈2, TIF < 10, VIF > .10), and the standardised beta was found .55. This result shows that the correlation between teachers' lifelong learning tendencies and their professional development self-efficacy is r=.55, while teachers' lifelong learning tendencies can explain around %30 of their professional development self-efficacy perceptions. When looking for the influence of their personal (gender), professional (graduate level, seniority, career advancement), and institutional (schools' educational level and socio-economic environment) features, there is no significant difference in teachers' professional development self-efficacy perceptions, as high level in general (mean=3.72 in the 5-points scale). On the other side, there are significant differences in teachers' lifelong learning tendencies only in terms of their professional features; particularly in favour of younger (or less seniority level) teachers and postgraduate degree holders. Evaluating all these findings together, teachers' lifelong learning tendencies are clearly important factors to empower their professional development self-efficacy. Consequently, encouraging teachers to attend postgraduate education and provide ICT training can contribute to teachers' lifelong learning skills by providing research experience and practicing faster knowledge-access.