Güney Marmara koşullarında yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinde verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Ekmeklik buğday üretiminde kalite önemli bir unsurdur. Bu araştırma Güney Marmara Bölgesinde, buğday yetiştiriciliğinde yaşanan verim ve kalite sorunlarının nedenlerini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Çeşitlerin kalite özellikleri, yıllara ve bölgelere göre sürekli değişiklik göstermektedir. Yıllara ve yörelere göre meydana gelen farklılıkların detaylı bir şekilde araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada, Güney Marmara Bölgesinde bulunan Balıkesir, Bandırma, Çanakkale ve Biga Ticaret Borsalarında 2015-2021 yılları arasında işlem gören buğday çeşitlerinde kalite özelliklerine ait veriler materyal olarak kullanılmıştır. Aynı yörelere ait iklim verileri irdelenmiş, yöreler ve yıllar arasındaki farklıklar ANOM analizi ile ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda Güney Marmara Bölgesi'nde ekmeklik buğday yetiştiriciliğinde kalite özellikleri ilkbahar yağışlarından ve tane dolum dönemindeki sıcaklıklardan önemli derecede etkilenmiştir. Erkenci çeşitlerin, kuraklık ve yüksek sıcaklık gibi stres faktörlerinden daha az etkilendiği gözlenmiştir.

Quality is an important factor in bread wheat production. This research was designed to investigate the causes of yield and quality problems in wheat cultivation in the Southern Marmara Region. The quality characteristics of the cultivars are constantly changing according to the years and regions. Differences between years and regions should be investigated in detail. In this study, data on quality characteristics of wheat varieties traded in Balıkesir, Bandırma, Çanakkale and Biga Commodity Exchanges in the Southern Marmara Region between 2005 and 2021 were used as material. The climatic data of the same regions were examined, and the differences between regions and years were revealed by ANOM analysis. As a result of the research, the quality characteristics of bread wheat cultivation in the Southern Marmara Region were significantly affected by the spring precipitation and the temperatures during the grain filling period. It was observed that early cultivars were less affected by stress factors such as drought and high temperature.