Sığla (Liquidambar orientalis Mill.) yağının Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) üzerine kontakt ve repellent etkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Ülkemizdeki pestisit kullanımın yoğun olması ve çeşitli sağlık ve çevre sorunlarına neden olması sebebi ile alternatif mücadele yöntemleri arasında bulunan bitkisel ekstraktlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada ise ülkemizin endemik ağaçlarından biri olan ve Batı Egede ile çevresinde yetişen Anadolu Sığla (Liquidambar orientalis Mill.) ağacından elde edilen yağın dünyada ve Türkiye de büyük ekonomik kayıplara neden olan iki noktalı kırmızı örümcek, Tetranychus urticae Koch erginlerine kontakt ve repellent etkisi yaprak daldırma yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Kontakt denemelerinde ekstraktın % 1,3,6 ve12 konsantrasyonları kullanılmıştır. Ergin sayımları uygulamadan 2,24, 48, 72 ve 96 saat sonra yapılarak ölü ve canlı bireyler kayıt edilmiştir. Repellent etki denemesi ise ekstraktın % 1,3,6 ve12 konsantrasyonları kullanılmıştır. Ergin sayımlar uygulamadan 2,6,24,48,72 ve 96 saat sonra yapılarak kayıt altına alınmıştır. Denemeler her konsantrasyon için 10 tekerrür ve her tekerrürde ise 10 ergin dişi birey olacak şeklinde yapılmıştır. Yapılan denemeler sonucunda kontakt etki çalışmasında T.urticae'nin en yüksek ölüm oranı %12'lık dozda 96. saatte %71 olarak belirlenmiştir. En yüksek repellent etki ise %12'lik dozda 72. saatte %91 olarak belirlenmiştir. Sığla ağacı yağının farklı konsantrasyonlarının T. urticae üzerinde farklı oranlarda kontak ve repellent etkisi belirlenmiştir.

In this study, herbal extraction trials which are among alternative struggle methods are started to be used because of the intense use of pesticide in our country and causing various health and environment problems. Moreover, it was determined using leaf dipping method that the oil acquired from Turkish Sweetgum (Liquidambar orientalis Mill) Tree which grows as an endemic on the West Aegean and its surroundings has a fatal and repellent effect on Tetranychus urticae Koch, two spotted spider Mite which cause economical loses in the World and in the Turkey. 1%, 3%, 6%, 12% concentrations of the extract were used in the contact trials. Their counts were made at 2nd, 24th, 48th, 72nd, 96th hours of the implementation, and dead and alive counts were recorded. Besides, 1%, 3%, 6%, 12% concentrations of the extract were used in the repellent effect trial, and their counts were recorded by conducting at 2nd, 24th, 48th, 72nd, 96th hours of the implementation. Trials were carried out with 10 recurrences for each concentration and 10 mature female individuals for each recurrence. As a result of the trials, the highest death rate of T. urticae is identified at 96th hour with 12% dose in the fatal effect study. On the other hand, the highest repellent effect is identified at 72nd hour with 12% dose. It is identified that the different concentrations of Sweetgum Oil has contact and repellent effect on T. urticae at different rates.