Çanakkale ilinde Tropinota (Epicometis) hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) erginlerinin farklı kültür bitkilerinde mevsimsel uçuşunun belirlenmesi

Abstract

Araştırma, Çanakkale ili Merkez (Dardanos ve Saraycık köyü) ve Ezine (Akköy) ilçelerinde farklı alanlardaki konukçu bitkilerde Tropinota (Epicometis) hirta (Poda,1760) (Coleoptera; Cetoniidae) erginlerinin mevsimsel uçuşu ve popülasyon yoğunluğunu belirlemek amacıyla 2020 ve 2021 yıllarında yürütülmüştür. Erginlerin yakalanmasında 50x35x20 cm ebatlarında #4D9AC9 hexadecimal kodlu mavi renk ile boyanmış içinde 1/3 oranında su bulunan ve cezbedici (1:1 Trans-anethol ve Cinnamil alcohol) ekli leğen tuzaklar kullanılmıştır. Çalışma, 2020 yılında Merkez ilçede Saraycık köyünde (erik, şeftali, kiraz, elma ve ayva bahçelerinde) ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dardanos Yerleşesinde (erik, kiraz, armut ağaçlarıyla fiğ, buğday ve yabani hardalın yoğun olarak bulunduğu işlenmemiş alanda (mera)) 3'er adet leğen tuzak mart ayı başında yerleştirilerek sürdürülmüştür. 2021 yılında ise Merkez ilçedeki örnekleme alanlarına ilave olarak Ezine ilçesi Akköy'de erik, şeftali, kiraz, ayva bahçeleri ile birlikte bakla tarlası ve mera alanına, 3'er adet tuzak 12 Şubat tarihinde yerleştirilmiş ve her gün tuzaklar kontrol edilerek Haziran ayı ortalarına kadar yakalanan erginler kaydedilmiştir. Leğen tuzaklardaki ergin sayımları bir süzgeç yardımıyla suda alınarak yapılmış, eksilen su tamamlanmış ve tuzak bir sonraki sayım için temiz bırakılmıştır. 2021 yılında yapılan örneklemede erik, şeftali ve kiraz ile meranın yanı sıra farklı örnekleme yerlerinde yakalanan ergin sayıları istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. 2020 yılında ilk erginler Dardanos merada 02 Mart, Saraycıkta ise 08 Mart tarihinde kaydedilmiştir. Çalışmanın devam ettiği 2021 yılında ilk erginler, Dardanos'ta merada 12 Şubat'ta, Saraycıkta erikte 27 Şubat'ta tuzaklara yakalanmıştır. Akköy'de ise mera ve erik parselinde13 Şubat'ta ve 24 Şubat'ta ilk ergin uçuşu kaydedilmiştir. 2020 yılında Dardanos'ta merada 301 adet T. hirta ergini yakalanmıştır. 2021 yılında ise Dardanos'ta merada 412, Akköy'de merada 362, erikte 574, şeftalide 297, kirazda 454, ayvada 80, baklada 178 adet T. hirta ergini sayılmıştır. Saraycık köyü meyve yetiştiriciliği açısından geniş alanlara sahip olmasına karşın her iki yılda ergin sayısı sınırlı düzeyde kalmıştır. T. hirta erginleri meyve türleri dışında buğday ve bakla gibi kültür bitkileri ile 16 yabani konukçu bitkide tespit edilmiştir. Her iki yılın sonuçlarına göre erken dönemde Sinapsis arvensis (yabani hardal) bitkisinin T. hirta ergin uçuşunda önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür. Farklı meyve alanlarında ve merada ergin uçuşu Şubat ayı ortalarından başlayarak Haziran ayı ortalarına kadar devam etmiştir. Sonuç olarak T. hirta'nın ilk ergin uçuşunda mera alanlarının önemli bir rezerv kaynağı olduğu kanısına varılmıştır.

The research was carried out in 2020 and 2021 to determine the seasonal flight and population density of Tropinota (Epicometis) hirta (Poda, 1760) (Coleoptera; Cetoniidae) adults in host plants in different areas in the Central (Dardanos and Saraycık village) and Ezine (Akköy) districts of Çanakkale province Turkey. Basin traps (1:1 Trans-anethol and Cinnamyl alcohol) with 1/3 ratio of water and attractant (1:1 Trans-anethol and Cinnamyl alcohol) painted with blue color coded #4D9AC9 hexadecimal with dimensions of 50x35x20 cm were used for the capture of adults. The study was conducted by placing three basin traps in Saraycık village in the Central district (plum, peach, cherry, apple and quince gardens) and in Dardanos Settlement of Çanakkale Onsekiz Mart University (plum, cherry, pear trees and vetch, wheat and wild mustard, which were high in density in the untreated area (pasture)), at the beginning of March in 2020. In 2021, 3 traps per area were placed on plum, peach, cherry, quince, broad bean and a pasture in Akköy village of Ezine district on February 12, in addition to the sampling areas in the Central district, and the number of adults was recorded by daily controls until mid-June. Adult counting in the basin traps were performed with the help of a strainer, the missing water was completed and the trap was left clean for the next counting. In the sampling conducted in 2021, the numbers of adults captured in plum, peach, cherry and pasture and at different sampling locations were statistically compared. In 2020, first adults in Dardanos pasture were recorded on the March 02 and on March 08 in Saraycık. In 2021, first adults were captured in Dardanos pasture on February 12 and on the February 27 in Saraycık on plum. In Akkoy, the first adult flight was recorded on February 13 and February 24 in the pasture and plum parcel. A total of 301 T. hirta adults were captured in Dardanos pasture in 2020. In 2021 the numbers of T. hirta adults counted in traps were, 412 in Dardanos pasture, 362 in Akköy pasture, 574 in plum, 297 in peach, 454 in cherry, 80 in quince and 178 in broad bean. Although Saraycık village has large areas in terms of fruit growing, the number of adults has remained at a limited level in both years. Adults of T. hirta have been detected on cultivated plants such as wheat and broad beans, as well as in 16 wild host plants on, in addition to fruit species. According to the results of both years, it was observed that the Synapsis arvensis (wild mustard) plant has an important place in the adult flight of T. hirta. Adult flight in different fruit areas and pasture has started in mid-February and has continued until mid-June. As the result, it has been concluded that pasture areas are an important reserve source during the first adult flight of T. hirta.