COVİD-19 olan diyabetik hastalarda, mortalite ile ilişkili faktörlerin retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Giriş: Çalışmamızın amacı COVID-19 nedeniyle hastaneye yatan Tip 2 diyabetes mellitus (DM) olan ve olmayan hastaların klinik özelliklerini, hastane içi ve taburculuk sonrası mortalite sonuçlarını karşılaştırmaktı. Metod: Çalışmamız retrosektif bir kohort çalışmasıdır. Çalışmamıza 23 mart 2020-22 aralık 2020 tarihleri arasında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi hastanesinde COVID-19 tanısıyla yatırılan 18 yaş üstü ve Tip 2 DM tanısı olan hastalar alındı. Aynı aylarda COVID-19 nedeniyle yatırılan diyabetiklerin iki katı kadar sayıda non-diyabetik kontrol vakası, aynı cinsiyet ve benzer yaşlarda olmak üzere rastgele seçildi. Hastaların laboratuvar ve klinik özellikleri hastane bilgi sisteminden elde edildi. Hastaların hastane içi mortalite durumları hastane bigi sisteminde elde edilirken, taburculuk sonrası mortalite durumları 22 mart 2021 tarihinde Türkiye ölüm bildirim sisteminden alındı. Sonuçlar: Çalışmamıza ortalama yaşları 66.0±12.9 olan 632 diyabetik ve 1264 diyabetik olmayan toplam 1896 hasta dahil edildi. Hastaların ortalama takip süresi 168.2± 103.8 gün olarak saptandı. Her iki grupta cinsiyetler ve yaş benzer oranda dağılmıştı. Komorbiditeler diyabetik grupta daha fazlaydı. Diyabetik grupta glukoz, A1C, kreatin değerleri diyabetik olmayan gruba göre daha yüksekti. Diyabetik hastalarda akut böbrek yetmezliği, yoğun bakım yatışı, hastane içi mortalite, başvurunun 90. günündeki mortalite ve takip döneminin tamamını kapsayan toplam mortalite anlamlı olarak daha fazlaydı(%27.4 vs %20.6, p = 0.001). Diyabet varlığı total mortalite riskini 1.4 kat arttırmaktaydı. [aHR 1.426(CI:1.170-1.739)] Diyabetik bireylerde, erkek cinsiyet (aHR 1.362), yaş (aHR 1.059), KBH (aHR 2.274) total mortalite için risk faktörleriydi. Taburculuk sonrası dönemin analizinde yaş (aHR 1.078), KBH (aHR 2.255) ve DM varlığı (aHR 1.403), mortalite riskini arttırken, ACE/ARB kullanımı mortalite riskini azalttığı (aHR 0.702) saptandı. Karar: Hastanede COVID-19 nedeniyle yatan diyabetik hastalarda mortalite riski diyabet olmayanlara göre daha yüksekti. Hem diyabetik hem de non-diyabetik bireylerde taburculuk sonrası dönemde de yüksek mortalite oranları gözlendi. Diyabetlilerde yaş, erkek cinsiyet ve KBH total mortalite için risk faktörleri olarak saptandı. Taburculuk sonrası dönemde yaş, KBH, diyabet varlığı mortalite için risk faktörü iken, ACE/ARB kullanım öyküsü olanlarda mortalite açısından koruyucuydu. Özellikle DM, ileri yaş ve KBH'ı olan hastaların COVID-19 taburculuğu sonrası dikkatle izlenmesi ve takip protokollerinin geliştirilmesi önerilir.

Introduction: The aim of our study was to compare the clinical features, in-hospital and post-discharge outcomes of patients with and without Type 2 diabetes mellitus (DM) hospitalized for COVID-19. Methods: Our study is a retrospective cohort study. Patients over the age of 18 and diagnosed with Type 2 DM who were hospitalized with the diagnosis of COVID-19 in Çanakkale Onsekiz Mart University hospital between 23 March 2020 and 22 December 2020 were included in our study. As the control group, non-diabetic patients hospitalized for COVID-19 in the same months, of the same sex and of similar ages, were randomly selected as two control cases versus one diabetic. The laboratory and clinical characteristics of the patients were obtained from the hospital database. While the in-hospital mortality date was obtained from hospital records, the post-discharge mortality date was obtained from the national death registry system online on March 22, 2021. Results: A total of 1896 patients, 632 diabetic and 1264 non-diabetic, with a mean age of 66.0±12.9 years were included in our study. The mean follow-up period of the patients was 168.2±103.8 days. Gender and age were similarly distributed in both groups. Comorbidities were higher in the diabetic group. Glucose, A1C, and creatinine values were higher in the diabetic group than in the non-diabetics. Acute renal failure, intensive care unit admission, in-hospital mortality, mortality on day 90th of admission and total mortality including the entire follow-up period were significantly higher in diabetic patients (27.4% vs 20.6%, p = 0.001). The presence of DM increased the risk of total mortality 1.4 times. [aHR 1.426(CI:1.170-1.739)] In diabetic individuals, male gender (aHR 1.362), age (aHR 1.059), presence of chronic kidney disease(CKD) (aHR 2.274) were determined as risk factors for total mortality. In the analysis of the post-discharge period, it was determined that age (aHR 1.078), CKD (aHR 2.255) and presence of DM (aHR 1.403) increased the risk of mortality, while the usage of ACE/ARB decreased the risk of mortality (aHR 0.702). Conclusion: Diabetic patients hospitalized for COVID-19 had a higher risk of mortality than those without diabetes. It was observed that both diabetic and non-diabetic individuals had high mortality rates in the post-discharge period. Age, male gender and CKD were risk factors for total mortality in diabetics. While age, CKD, and presence of diabetes were risk factors for mortality in the post-discharge period, the history of ACE/ARB use was protective in terms of mortality. In particular, it is recommended to carefully monitor patients with DM, advanced age and CKD after COVID-19 discharge and to develop follow-up protocols.