Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yazınsal metinlerin farklı seviyelere göre uyarlanması: Fakir Baykurt-Barış Çöreği örneği

Abstract

Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi alanında okuma becerisinin gelişmesi amacıyla en çok kullanılan materyalin metinler olduğu görülmektedir. Temel ve orta seviyelerde özel/ üretilmiş metinler tercih edilmektedir. İleri seviyelerde ise özgün metinler kullanılmaktadır. Özgün metinlerin temel ve orta seviyede kullanılabilmesi için metin değiştirim tekniklerinden biri olan sadeleştirme tekniği kullanılmaktadır. Bu çalışmada Fakir Baykurt'a ait Barış Çöreği adlı hikâye A1 ve A2 seviyelerine göre sadeleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Sadeleştirme aşamasından önce hikâyenin özgün halinin seviyesini tespit etmek amacıyla alanında uzman olan yirmi beş yabancı dil olarak Türkçe öğreticisine hikâye seviyesi belirleme anketi uygulanmıştır. Anket sonuçlarına göre hikâyenin özgün halinin B1 seviyesinde olduğu belirlenmiştir. Hikâyeyi A1 ve A2 seviyelerine sadeleştirmek amacıyla yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi alanında yaygın olarak kullanıldığı belirlenen üç eğitim seti incelenmiş ve sadeleştirme aşamasında kullanılacak dil bilgisi yapıları belirlenmiştir. Hikâye, A1 ve A2 seviyelerine göre yapısal ve sezgisel yaklaşım bir arada kullanılarak sadeleştirilmiştir. Yabancı dil olarak Türkçe öğreticilerinin sadeleştirme çalışmalarına ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. İçerik analizi ile bu görüşler değerlendirilmiştir.

It is seen that the materials mostly used for the development of reading skills in the field of teaching Turkish as a foreign language are texts. Special/ produced texts are preferred during elementary and intermediate levels. Authentic texts are used in advanced levels. In order for the original texts to be used during the elementary and intermediate levels, simplification, among text modification techniques, is used. In this study, Barış Çöreği (Peace Doughnut) belonging to Fakir Baykurt was simplified according to A1 and A2 levels. In the study, the document analysis which is among qualitative research methods was used. Before the simplification, in order to determine the level of the original version of the story a questionnaire was applied to twenty-five teachers who are experts in their field. The results indicate that the original version of the story is at B1 level. In order to simplify the story to A1 and A2 levels, three book sets that are widely used in the field of teaching Turkish as a foreign language were examined. During this examination grammar structures to be used during the simplification stage were detected. The story has been simplified for A1 and A2 levels using a combination of structural and intuitive approach. To designate the opinions of teachers on the simplification studies, a semi-structured interview form prepared by the researcher was used. These opinions were evaluated by content analysis.