Türkçe - Rusça Açıklamalı Deyimler Sözlüğü : 2500 Deyim

Abstract

Türkçe Benim Ses Bayrağım! Her dilde varlığını ortaya koymuş, o dilin kültüründen beslenmiş, dile zenginlik ve derinlik katmış deyimler bu eserde iki büyük dil olan Türkçe ve Rusçada ele alınmıştır. Türkçe Rusça Deyimler Sözlüğü ile hedeflenen, dil öğrenen bireylere, dili kullanırken anlamı güçlendirmek ve etkili ifadeler oluşturmak için gerekli deyim bilgisi, kültür içeriği ve derinliğini kazandırmaktır. Türkçede deyimler, sıkça kullanılan ve anlatımı derinleştirip, zenginleştiren dilin çok önemli ifade kalıplarıdır ve Türk dili ve kültürü ile bütünleşmiş anlamlı yapılar şeklinde karşımıza çıkar. Rusça da deyimler açısından Türkçeye benzemektedir. Türkçe ve Rusça gibi anlatımı güçlü olan iki dilin deyimlerde buluştuğu bu çalışma, her iki dili de öğrenenler için çok gerekli kaynak bir eserdir. Dili kullanırken her zaman başvurduğumuz bir dilin zenginliğini taşıyan deyimleri önemi ve öğrenme gerekliliği onların birçok özelliğinde yatar. Deyimler uzun uzun açıklama gerektiren durumları bir çırpıda anlatma gücüne sahiptir. Çoğunlukla birden fazla sözcükten oluşan kalıplaşmış ifadelerdir. Dolayısıyla deyimde sözcüklerin yerlerini değiştirmek ya da gruptan sözcük çıkarmak mümkün değildir. Kendilerine özgü anlam oluşturmuş bu sözcük grupları çoğunlukla gerçek anlamın dışında başka bir anlamı işaret ederler. Deyimler; dil zenginliğinin yanı sıra, dünya görüşünü, kültür ve yaşam şeklini de içinde yaşatır. Kullanıldıklarında konuşana ve dinleyene dil zevki sunar, ilgiyi arttırır, anlamı güçlendirir, ifadeyi netleştirirler. Türkçe-Rusça Açıklamalı Deyimler Sözlüğü - 2500 Deyim eserini özel kılan, derinliğinin ve kapsamının çok geniş olmasının yanı sıra, her iki dilde orijinal karşılıklarının sunulması ve dillerden birini bilip diğerini konuşmak, öğrenmek isteyenler için de benzersiz bir çalışma olmasıdır. Bu eser Türkçe ve Rusça dillerinde, bu kapsamda ve bu derinlikte yapılmış, iki dilli benzersiz bir çalışma ve ihtiyaca cevap verebilecek nitelikte büyük bir sözlüktür. Eserde, 2500 Türkçe deyim, Rusça karşılıkları, örnek cümleler ve açıklamaları yer almaktadır. Yazarımız Olga Sarıgöz tarafından hazırlanan bu çalışmayı, uzun süreli ve yoğun bir çabanın ardından, Türkiye Cumhuriyeti nin 100. Yılına Armağan bir eser olarak Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi yayınları arasında, ÇOMÜ TURUSİA işbirliğinde okurun hizmetine sunmaktan büyük gurur duymaktayız. Sözlük hem Rusça öğrenen Türkler, hem de Türkçe öğrenen Ruslar için, ya da her iki dilde uzmanlaşmak isteyenler için temel bir eserdir. Uluslararası ilişkiler çerçevesinde iki devlet, dil ve kültür arasında yapılacak çeviri çalışmaları, edebi eser çevirileri, rehberlik hizmetleri ve diplomaside başvurulacak bulunmaz bir kaynak eserdir. Türkçe-Rusça Açıklamalı Deyimler Sözlüğü'nün yapılan uluslararası çalışmalara, filolojiye, yabancı dil öğrenimine, çeviri bilime, Türk ve Rus dili, kültürü ve diplomasisine deyimlerle güçlü bir ses getirmesini diliyorum.

Предлагаемое вашему вниманию издание представляет собой толковый двуязыч- ный турецко-русский словарь фразеологизмов турецкого языка. Каждый фразеологизм не только переведён на русский язык, но и проиллюстриро- ван цитатами из литературных произведений турецких авторов и толкованиями значе- ний на турецком языке. Отличительной особенностью данного словаря являются развернутые толкования выражений. Такой прием был выбран прежде всего с целью обучения: изучающим ту- рецкий язык полезно ознакомиться с толкованиями значений идиоматических выра- жений, что помогает научиться выражать заключённое во фразеологизме значение, не прибегая к образным выражениям. Кроме этого, толкования, взятые из открытых турец- ких источников, являются прямыми подтверждениями и доказательствами выбранных автором переводов в русском языке. Тем самым мы избежали использования ошибоч- ных переводов, которые кочуют из старых советских словарей в новые общие словари турецкого языка. В словарь не вошли и индивидуально-авторские обороты, которые мы относим к афоризмам/крылатым выражениям. Мы не включили в словарь и так называемые кли- шированные обороты, тематически охватывающие сферы этикета, проклятия, поговор- ки и др. Данный вид речевых оборотов представлен в отдельном издании — «Тематиче- ский толковый турецко-русский справочник клише». В словарь практически не вошли выражения, содержащие ненормативную лексику, несмотря на то, что многие из таких выражений можно найти на сайте Турецкого Линг- вистического Общества (Türk Dil Kurumu) в разделе «Atasözleri ve deyimler». Мы полага- ем, что данные выражения должны быть включены в специализированный словарь арго и обсценной лексики. Стоит отметить, что данный сборник рассчитан на пользователей как с достаточно высоким уровнем владения турецким языком, так и тех, кто только начинает изучение. Отобранные примеры из книг в большинстве своем содержат простые грамматические конструкции, при подборе примеров предпочтение отдавалось коротким фразам с не- сложным лексическим наполнением, с активной лексикой, которая должна быть в сло- варном запасе каждого изучающего турецкий язык; мы избегали громоздких и тяжелых для понимания смыслов, авторских описательных конструкций, которые не встречаются в живой речи. Словарь будет полезен и изучающим русский язык носителям турецкого языка. Для облегчения изучения русских аналогов и чтения предложений в словаре в русских пред- ложениях указаны все ударения в связи с тем, что данная тема является одной из самых сложных для изучающих русский язык. Автор полагает, что предложенная им структура словарных статей и способ подачи материала понравятся читателю. Словарь является первым опытом подобного рода изданий, поэтому автор заранее выражает благодарность за замечания и пожелания, которые будут внимательно изуче- ны и учтены в дальнейшем при переиздании словаря.