Uluslararası Hukuk Ve Avrupa Birliği Mevzuatı çerçevesinde Türkiye' de Suriyeli sığınmacıların çalışma hakkı: İzmir örneği

Abstract

Devletlerin kendilerine kitlesel olarak akın eden sığınmacılara kapasiteleri oranında kapı açmak, geçici olarak barınma ve temel ihtiyaçlarını karşılamak ve onları geri göndermemek yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu çalışmada 2011 yılında Suriye'de meydana gelen iç savaş sonrasında Türkiye'ye sığınan ve sayıları 4 milyonu aşan Suriyeli sığınmacıların çalışma hayatı bağlamında durumları ele alınmıştır. Türkiye, Suriyeli sığınmacıları "geçici koruma altına" alarak onlara geçici ve pragmatik bir hukuki statü kazandırmıştır. Türkiye on yıl önce de, hali hazırda da Suriyelilere dönük olarak yaptığı çalışmalar ve düzenlemelerde geçicilik unsurunu temel alıp bu doğrultuda düzenlemeler yapmaktadır. Bu çalışmada, Suriyeli sığınmacıların hukuki statüleri ve bu statü çerçevesinde kendilerine tanınan ve temel bir insan hakkı olan işgücü piyasasına erişim, yani çalışma hakkı ve izni konusu karşılaştırmalı hukuk açısından incelenmiştir. Geçicilik temelli çalışma hakkı ve izninin birçok sınırlama ile birlikte kayıt dışı istihdamı artırdığı, emek istismarı ve yoksulluğa yol açtığı tespit edilmiştir. Çalışmayı desteklemek, hukuki statü ile istihdam ilişkisi arasındaki ilişki ve yabancıların ekonomik alandaki sorunlarının tespiti için, ayrıca yüz yüze anket (nicel) ve mülakat (nitel) yöntemleri kullanılarak İzmir ilinde bir alan çalışması yapılmıştır. Suriyeli nüfusun büyüklüğü, kayıt dışı ekonomi, işsizlik, yoksulluk artışına katkı sunarken, çalışma izin ve haklarına ulaşmadaki zorluklar ise ucuz işgücü, emek sömürüsü ve istismarına yol açabilmektedir. Sorunların çözümü için, uluslararası alanda geçici korunanlar için kabul görmüş kalıcı çözümlerden biri olan gönüllü geri dönüşlerin teşviki öncelenmelidir.

States have an obligation to open doors to the refugees who flock to them in proportion to their capacity and to meet their temporary shelter and basic needs. In this study, the situation of Syrian foreigners who took refuge in Turkey after the civil war in Syria in 2011 and whose number exceeded 4 million was discussed. Turkey has given Syrian refugees a temporary and pragmatic legal status by taking them under "temporary protection". Turkey is making arrangements within last ten years in this direction by taking the element of temporaryness as the basis in its studies and arrangements for Syrians. In this study, the legal status of Syrian asylum seekers and their access to the labor market, which is a basic human right, in other words, the right to work and permission are examined from the comparative law approach. The issue of the right to work and permission based on temporary employment has increased unregistered employment, legitimized labor exploitation and poverty, along with many limitations. In order to support the study, as well as to determine the relationship between legal status and employment and to determine the problems of foreigners in the economic field, a field study was carried out in İzmir by using face-to-face survey (quantitative) and interview method (qualitative). The size of the Syrian population contributes to the increase in the informal economy, unemployment and poverty, while at the same time difficulties in accessing work permits and rights create cheap labor and labor exploitation. In order to solve the problems, the promotion of voluntary returns, which is one of the permanent solutions accepted for temporary protection in the international arena, should be given priority.