Melez mısır tohumluğu üretiminde tozlaşma mesafesinin tohum verimi ve kalitesine etkisi

Abstract

Bu çalışma melez mısır tohumluğu üretiminde polen kaynağı mesafesinin dane verimi ve bazı dane özelliklerine etkisini incelemek amacıyla 2020 ve 2021 yıllarında Çanakkale ili Kumkale Ovası'nda yürütülmüştür. Üretici koşullarında yürütülen araştırmada özel bir tohumculuk firmasının 3 çeşidin yetiştirildiği tohumluk üretim alanından yararlanılmıştır. Bu alanlarda baba hatlar 2 sıraya ana hatlar ise 6 sıraya sahiptir. Her bir çeşit üretim alanlarında iki adet tarla seçilmiş ve her bir tarladan 3 farklı bölgeden koçan örnekleri alınmıştır. Örnekler Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü laboratuvarlarında harmanlanmış, koçan ve dane özelliklerine ait ölçümler yapılmıştır. Ana hatlardan toplanan koçan örneklerinden elde edilen değerlerin baba hattan uzaklığına göre ana hat sırasının dane verimi değerleri hesaplanmıştır. İki yıl süreyle yürütülen denemeden elde edilen veriler bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre varyans analizine tabi tutulmuştur. Her iki deneme yılında da tüm çeşitler için koçan örneğinin alındığı ana hat sırası baba hatlardan uzaklaştıkça koçan ağırlığı, koçanda dane ağırlığı, koçanda dane sayısı ve sırada dane sayısı gibi parametrelerde önemli azalışlar kaydedilmiştir. Dekardaki ana bitki sayısı üzerinden elde edilen tohumluk verimlerine göre, melez mısır tohumluğu üretiminde ana hat sıra sayısının azaltılmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.

This study was conducted in Kumkale Plain of Çanakkale province in 2020 and 2021 to investigate the effect of pollen source distance on grain yield and some grain characteristics in hybrid maize seed production. In the research conducted under producer conditions, the seed production area of a private seed company where 3 varieties were grown was utilized. In these fields, father lines have 2 rows and mother lines have 6 rows. Two fields were selected in each cultivar production area and cob samples were taken from 3 different regions of each field. The samples were threshed in the laboratories of Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops and cob and grain characteristics were measured. Grain yield values of the main line row were calculated according to the distance of the values obtained from the cob samples collected from the main lines from the father line. The data obtained from the experiment conducted for two years were subjected to analysis of variance according to the split plots experimental design. Significant decreases were recorded in parameters such as cob weight, grain weight in cob, number of grains in cob and number of grains in row for all varieties in both years of the experiment as the main line row from which the cob sample was taken moved away from the paternal lines. According to the seed yields obtained from the number of mother plants per decare, it was concluded that there is no need to reduce the number of main line rows in hybrid maize seed production.