Sorgum x sudanotu çeşitlerinde farklı anız yüksekliklerinden biçimin ot verimi ve kalitesine etkileri

Abstract

Türkiye'de üretilen nitelikli kaba yemler ihtiyacın yarıya yakınını karşılamaktadır. Özellikle yaz döneminde meraya çıkmayan hayvanların beslenmesinde nitelikli ve nispeten kurağa dayanıklı yem bitkilerinin üretimine gerek duyulmaktadır. Bunun için bu çalışmada sorgum sudanotu melezi (SSM) çeşitleri materyal olarak seçilmiştir. Denemde üç farklı SSM çeşidinin (Greengo, Hay Buster BMR ve Cattleman's Choice) farklı anız yüksekliklerinden (5, 10 ve 15 cm) biçimlerinin ot verimi ve kalitesine etkileri belirlenmiştir. Araştırma 2019 ve 2020 yıllarında Çanakkale ili Kalafat köyünde yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş olup, çeşit ve anız yükseklikleri olmak üzere iki faktör ele alınmıştır. Çalışmada yeşil ve kuru ot verimleri ile ham protein oranı ve verimi, ham kül, NDF, ADF, ADL ve sindirilebilir kuru madde oranları belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler JMP 13 (SW) paket programı ile değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmanın sonucuna göre, anız yüksekliğinin artışına bağlı olarak SSM çeşitlerinin yeşil ve kuru ot verimleri azalmıştır. Ham protein oranı çeşitlere, ham protein verimi ise anız yüksekliklerine göre önemli farklılık göstermiştir. Ham kül, NDF, ADF ve ADL oranları ile sindirilebilir kuru madde oranı yıllara göre önemli değişiklik gösterirken, çeşitler ve anız yükseklikleri arasında önemli farklılık ortaya çıkmamıştır. Araştırmanın sonucuna göre, Çanakkale ve benzer ekolojilerde yaz döneminde kaba yem üretimi amacıyla yapılacak olan SSM yetiştiriciliğinde Cattleman's Choice çeşidinin tercih edilmesi ve biçimin 5 cm anız kalacak şekilde yapılması uygun olacaktır.

Quality roughage produced in Türkiye meets almost half of the need. It is necessary to produce quality and relatively drought-resistant forage crops, particularly, in the feeding of animals that do not go out to pasture in summer. Due to this reason, sorghum sudangrass hybrid (SSH) cultivars were chosen as material of this study. In the experiment, the effects of three different SSH cultivars namely Greengo, Hay Buster BMR and Cattleman's Choice harvested in terms of different stubble heights (5, cm 10 cm and 15 cm) on forage yield and quality were determined. Experiment was conducted in Kalafat village of Çanakkale province in 2019 and 2020. The experiment was established according to the randomized complete blocks design using 3 replications containing two factors such as varieties and stubble heights. Fresh and dry hay yields, crude protein ratio and yield, crude ash, NDF, ADF, ADL and digestible dry matter ratios were determined in this study. The data obtained from the research were evaluated with JMP 13 (SW) package program. According to the results of this study, fresh and dry hay yields of SSH varieties decreased due to the increase in stubble height. Crude protein ratio differed significantly according to cultivars and its yield showed significantly difference in terms of stubble heights. On the other hand, crude ash, NDF, ADF and ADL ratios and digestible dry matter contents showed significant differences in terms of years. While, non-significant differences were found between cultivars and stubble heights. Consequently, it would be appropriate to prefer the Cattleman's Choice variety in SSH cultivation to be carried out for the purpose of roughage production in Çanakkale and its similar ecologies during summer, and also harvest the crop at 5 cm of stubble heights.