Tarım arabası imalat sürecinin ve bazı ortam koşullarının bir işletme örneğinde incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Çanakkale ilinde tarım arabası üretiminde seçilen örnek bir işletmede kullanılan makineler ve tezgâhlar ile yapılan imalat süreci incelenmiş ve bu makineler ve tezgâhların çalışması esnasındaki gürültü ve aydınlatma düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca, elde edilen gürültü ve aydınlatma değerlerinin çalışanlar üzerinde etkilerinin azaltılabilmesi için değerlendirmeler yapılmıştır. Ses düzeyi ölçümleri ilgili standartlar dikkate alınarak torna, mengene, testere kesim, gazaltı kaynak, sütunlu matkap, taşlama ve pres makinelerinde çalışanların kulak seviyelerinde gerçekleştirilmiştir. Ölçümlerde, Testo 816–1 ses ölçer kullanılmıştır. İşletme koşullarındaki aydınlatma düzeyi ölçümlerinde ise torna, mengene, testere kesim, gazaltı kaynak, sütunlu matkap, pres makinelerinde ve idari ofis alanında aydınlatma ölçümleri gerçekleşmiştir. Ölçümlerde TES–1332A marka–model lüksmetre kullanılmıştır. Makineler için elde edilen gürültü ölçüm sonuçları incelendiğinde, LAeq (eşdeğer sürekli ses basınç düzeyi) değerleri 61.74–93.33 dB(A) aralığında, Lmax (tepe ses basınç düzeyi) değerleri 79.53–94.3 dB(A) aralığında ve LEX (günlük kişisel maruziyet seviyesi) değerleri, 47,38–80,02 dB(A) aralığında değişmiştir. Çalışma kapsamında bulunan sonuçlar ve gürültü yönetmeliği dikkate alınarak, gürültünün çalışan işçiler üzerindeki etkileri ve bu etkilerin azaltılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur. Öneriler, gürültünün çalışanlar üzerinde fiziksel, fizyolojik ve psikolojik etkileri dikkate alınarak belirlenmiştir. İşletmenin aydınlatma ölçümlerine ait sonuçlar incelendiğinde en yüksek aydınlatma değerinin öğleden önce ölçüm 1'de 951 lüks ile pres makinesinde ve öğleden sonra ölçüm 2'de 1082 lüks ile pres makinesinde olduğu belirlenmiştir. En düşük aydınlatma değeri ise ölçüm 1'de öğleden önce 107 lüks ile gazaltı kaynak makinesi ve ölçüm 2'de öğleden sonra 54.4 lüks ile torna makinesi olduğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında bulunan bilgiler ışığında aydınlatma ölçüm değerlendirme, armatür seçimi, aydınlatma hesaplama ve aydınlatma koşulları için de öneriler sunulmuştur.

In this study, process machines and tools used in agricultural trailer production at Çanakkale were investigated. Noise and lighting levels during the operation of these machines and benches were determined in a sample workplace. In addition, evaluations were made in order to reduce the effects of the obtained noise and lighting on the employees. Sound level measurements were carried out at the ear level of employees working in lathes, vices, saw cutting, gas metal arc welding, column drills, grinding and pressing machines as per the relevant standards. Testo 816–1 sound meter was used for measurements. Lighting measurements were made in turning, vice, saw cutting, gas metal arc welding, column drill, press machines and in the administrative office area. TES–1332A brand-model luxmeter was used for lighting measurements. When the noise measurement results obtained for machines LAeq (the level of sound pressure ) values were in the range of 61.74–93.33 dB(A), Lmax (the level of measured sound pressure) values were in the range of 79.53–94.3 dB(A), and LEX (exposure level) values were in the range of 47.38–80.02 dB(A). Considering the results of the study and the noise regulation, suggestions were made to reduce the effects of noise on working workers. Suggestions were presented to protect them from these physical, physiological and psychological effects and to increase their working efficiency. When the measurement data results for the machines were analyzed, it was specified that the maximal illumination value which was found in the press machine with 951 lux at Measurement 1 before noon and 1082 lux at Measurement 2 in the afternoon. It was specified that the minimal value illumination was the gas welding machine with 107 lux at Measurement 1 before noon and the lathe with 54.4 lux at Measurement 2 in the afternoon. Based on the information determined within the scope of the study, suggestions were also presented for lighting measurement evaluation, luminaire selection, lighting calculation and lighting conditions.