Saros Körfezi'nde (Kuzey Ege Denizi) üç derin deniz balığının biyolojik özellikleri

Abstract

Eylül 2006-Eylül 2008 arasında, Saros Körfezi (Kuzey Ege Denizi), derin denizden avlanan balıklardan, yüksek biyokütleye ve ekonomik değere sahip, mavi mezgit (Micromesistius poutassou) ve gelincik balığı (Phycis blennoides) ile yine çok av veren ancak ekonomik değeri bulunmayan fare balığı (Coelorinchus caelorhincus)'nın körfezdeki av miktarı, dağılımı, boy dağılımı ve boy-ağırlık ilişkileri, büyüme, üreme ve beslenme özellikleri incelenmiştir. Tez kapsamında çalışılan türlerin, birim çabadaki (CPUE) ve birim alandaki (CPUA) av miktarları sırasıyla, mavi mezgit için 177,49 kg/saat, 2900 kg/km2; gelincik balığı için 5,75 kg/saat, 93,99 kg/km2; fare balığı için 22,95 kg/saat, 375 kg/km2 olarak hesaplanmıştır. Toplam boy ve ağırlıklarının en küçük ve en büyük değerleri, mavi mezgitin, 6,5-39,0 cm, 5,10-379,38 g; gelincik balığının, 8,2-42,0 cm, 1,51-603,68 g; fare balığının 8,5- 31,5 cm, 1,00-124,44 g olarak ölçülmüştür. İlk eşeysel olgunluk boyu mavi mezgitte 25,6 cm; gelincik balığında 32,0 cm; fare balığında ise 18,0 cm olarak tespit edilmiştir. Üreme mevsiminin mavi mezgit için Aralık-Mart arasında olduğu, her iki yılda da net bir biçimde görülürken, gelincik balığı ve fare balığı için GSI değerleri ortalamasının Ocak ve Temmuz aylarında yükselişe geçtiği belirlenmiştir. Ancak, devam eden yılda bu durumu destekleyecek bir artış tespit edilememiştir. Büyüme parametreleri mavi mezgitte L?: 49,7 cm, K: 0,113, t0: -1,402 yıl; gelincik balığında, L?: 52,7 cm, K: 0,215, t0: -0,73 yıl; fare balığında L?: 40,45 cm, K: 0,61, t0:-0,24 yıl olarak hesaplanmıştır. Mavi mezgit için en önemli besin kaynağını, Crustacea (kabuklular) grubunun (%IRI=78,6566) oluşturduğu, bu grubu sırayla, Actinopterygii (kemikli balıklar) (%IRI=20,6762) ve Cephalopoda (kafadanbacaklılar) (% IRI=0,2409) takip etmiştir. Gelincik balığı için en önemli besin kaynağını Crustacea grubu (%IRI=98,374) oluşturmakta ve bu grubu sırayla, Actinopterygii (%IRI=1,485) ve Cephalopoda (%IRI=0,076) takip etmektedir. Fare balıkları ise öncelikli olarak Crustacea'nın, Caridea, Mysida ve Eupahusiidae gruplarını (%IRI=50,82) tercih etmekte, onları sırasıyla Polychaeta (%IRI=47,39) ve Actinopterygii (%IRI=0,28) izlemektedir.

Deep sea fishes from Saros Bay (North Aegean Sea), one with high biomass and high economic value; blue whiting (Micromesistius poutassou), one with lesser biomass and less economic value; greater forkbeard (Phycis blennoides) and one species with high biomass but no economic value; hollowsnout grenadier (Coelorinchus caelorhincus) were collected monthly in the period of September 2006 to September 2008. The biomass, distribution, length frequency and length-weight relations, growth, reproduction and feeding characteristics were investigated. Catch per unit effort (CPUE) and catch per unit area (CPUA) of these species are 177.49 kg/hour, 2900 kg/km2 for blue whiting; 5.75 kg/h, 93.99 kg/km2 for greater forkbeard, and 22.95 kg/hour, 375 kg/km2 for hollowsnout grenadier. The minimum and maximum values for the total length and weight of the species are 6,5 - 39,0 cm, 5,1 - 379,38 g for blue whiting; 8,2 - 42,0 cm, 1,51 - 603,68 g for greater forkbeard; 8,5 - 31,5 cm, 1,00 - 124,44 g for hollowsnout grenadier. Lengths at first maturity are; blue whiting, 25,6 cm; greater forkbeard, 32,0 cm and hollowsnout grenadier, 18,0 cm. The spawning period of the blue whiting, between December-March, could be observed clearly in both successive years, for greater forkbeard and hollowsnout grenadier, GSI values slightly increase in January and July, however no evidence could be found in the next year, to support this observation. Growth parameters for blue whiting are, L?: 49,7 cm, K: 0,113, t0: -1,402 year; for greater forkbeard, L?: 52,7 cm, K: 0,215, t0: -0,73 year; and for hollowsnout grenadier L?: 40,45 cm, K: 0,61, t0:-0,24 year. Blue whitings were found to feed on mainly Crustaceans (%IRI=78,6566), secondly on fishes (%IRI=20,6762) and to a lesser extent cephalopods (% IRI=0,2409). The most important food resource for greater forkbeard is again Crustaceans (%IRI=98,374), following by fishes (%IRI=1,485) and cephalopods (%IRI=0,076). Hollowsnout grenadier species also feed on primarily Crustacean's, Caridea and Mysida groups (%IRI=50,82), and also with high index of Polychaetas (%IRI=47,39) and with quite a low amount of fish species (%IRI=0,28).