Fen eğitiminde eğitsel oyunlara yönelik gerçekleştirilen akademik çalışmaların çeşitli açılardan incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Türkiye'de fen konularında eğitsel oyunlara yönelik gerçekleştirilen akademik çalışmaların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Doküman analizi yöntemine göre gerçekleştirilen araştırmanın dokümanları Türkiye merkezli akademik makaleler ve lisansüstü tezlerdir. Araştırma kapsamındaki 75 makale, 11 doktora ve 80 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 166 yayın üzerinde içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz süreçlerinde dokümanlar; çalışma grubu/örneklemi, yayın yılı, oyun türü, amacı, fen konusu, araştırma yöntemi, veri toplama aracı ve veri analiz yöntemi değişkenlerine göre incelenmiştir. Araştırmanın ön plana çıkan bulguları şu şekildedir: Fen eğitiminde eğitsel oyunlara yönelik gerçekleştirilen akademik çalışmalarda, okul öncesi öğrencilerinden öğretmenlere kadar geniş bir çalışma grubu zenginliği yer almasına rağmen, en fazla tercih edilen çalışma grupları sırasıyla 6., 7. ve 5. sınıf düzeyleridir. 2000 yılından 2016 yılına kadar gerçekleştirilen çalışma sayıları oldukça sınırlı kalmış, 2017 yılından itibaren önemli bir artış göstermiş, 2021 yılında en yüksek değerine ulaşmış ve 2022 yılında azalarak 2017'deki sayının da altına düşmüştür. Akademik çalışmalara en fazla dahil edilen eğitsel oyun türü klasik eğitsel oyunlardır. Akademik çalışmalar ağırlıklı olarak uygulamaların etkililiğini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiş, ortaokul düzeyinde en fazla çalışma "Canlılar ve Yaşam" konu alanında, lise düzeyinde ise "Kimya" dersi kapsamındaki konularda yapılmıştır. Akademik çalışmalarda en fazla nicel araştırma yöntemleri tercih edilmiş, veri toplama araçları arasında fazladan aza doğru başarı testleri, görüşme formları ve tutum ölçekleri genel olarak ön plana çıkmıştır. Veri analiz yöntemleri arasında ise sırasıyla parametrik testler, non-parametrik testler ve içerik analizi yöntemleri ön plana çıkmıştır.

This research aims to analyze the academic studies on educational games in science subjects in terms of various variables. The documents of the research carried out according to the document analysis method are academic articles and postgraduate theses based in Turkey. Content analysis was carried out on 166 publications, including 75 articles, 11 doctoral and 80 master's theses. In the analysis processes, the documents were examined according to the variables of study group/sample, publication year, type of game, purpose, science subject, research method, data collection tool and data analysis method. The prominent findings of the research are as follows: Although there is a wide range of study groups from preschool students to teachers in academic studies on educational games in science education, the most preferred study groups are 6th, 7th and 5th grade levels, respectively. The number of studies carried out from 2000 to 2016 was quite limited, showed a significant increase since 2017, reached its highest value in 2021, and decreased in 2022, falling below the number in 2017. The type of educational games most included in academic studies are classical educational games. Academic studies were mainly carried out to determine the practices' effectiveness. Most studies were carried out at the secondary school level in the subject area of "Living Things and Life". At the high school level, most studies were carried out on subjects within the scope of chemistry courses. Quantitative research methods were mostly preferred in academic studies, and achievement tests, interview forms and attitude scales came to the fore in general among the data collection tools. Among the data analysis methods, parametric tests, non-parametric tests and content analysis methods came to the fore, respectively.