Çocuk obezitesi ile mücadelede obezite vergilerinin rolü üzerine bir değerlendirme

Abstract

Obezite, vücutta kilo alımına bağlı fazla yağ dokusunun birikmesidir. Özellikle çocuk yaşta fazla kilo ve obeziteyle tanışmış bireylerin ilerleyen yaşlarını obez olarak geçirme ihtimali oldukça yüksektir. Dünya genelinde hem çocuk hem de yetişkin obez vakaların önlenemeyen artışı, toplum sağlığı için endişe vericidir. Obezite ve obezite ile ilişkili hastalıkların kontrol altına alınabilmesi için ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok girişime imza atılmaktadır. Gıda ürünü içerik sınırlaması, reklam kısıtları, hareketli yaşama teşvik kampanyaları bu girişimlerdendir. Artan obezite vakaları ile mücadelede tercih edilen girişimlerden biri diğeri de obezite vergileridir. Obezite vergileri, yüksek miktarda şeker içeren yiyecek ve içecekler, doymuş yağ miktarı yüksek ürünler gibi kilo alımında tetikleyici gıdalara uygulanan vergilerdir. Obezite vergileriyle ilgili ürünlerin fiyatı yükseltilerek tüketimi düşürülmeye ve obezite artışlarına müdahale edilmeye çalışılmaktadır. Bunun yanında obezite vergilerinden obezitenin neden olduğu ekonomik hasarın azaltılması ve vergi gelirlerinin arttırılmasına ilişkin faydalar gözetilmektedir. Günümüzde obezite vergilerinin obezite prevalanslarına (obezite yoğunluğuna) etkileri, tartışmalı bir konu olmaya devam etmektedir. Çalışma kapsamında obezite vergilerinin çocuk obezite prevalansları üzerinde azalma sağlayıp sağlamadığının tespiti amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda obezite vergilerini vergi sistemine dahil etmiş Danimarka, Macaristan, Finlandiya, İngiltere, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Tayland, Meksika, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Afrika ve obezite vergilerine benzer vergi uygulaması bulunan Türkiye olmak üzere 11 ülke örneği, obezite vergileri ve çocuk obezite prevalansları ile değerlendirilmektedir. Değerlendirme kapsamında örnek ülke örneklerinin obezite eğilimleri, obezite ile mücadele sürecinde tercih edilen uygulamalar, obezite vergileri ve bu vergilerin mevcut sonuçları ile çocuk obezite prevalansındaki değişimler incelenmektedir.

Obesity is the accumulation of excess adipose tissue in the body due to weight gain. Especially, individuals who have been introduced to overweight and obesity at a child's age are very likely to spend their later years as obese. The unstoppable increase in both child and adult obese cases worldwide is alarming for public health. In order to control obesity and obesity-related diseases, many initiatives are being undertaken at the national and international levels. Food product content restrictions, advertising restrictions, and campaigns to encourage a mobile life are among these initiatives. One of the preferred initiatives to combat the increasing cases of obesity is obesity taxes. Obesity taxes are taxes applied to foods that trigger weight gain, such as foods and beverages containing a high amount of sugar, products with a high amount of saturated fat. By raising the price of products related to obesity taxes, it is tried to reduce consumption and intervene in obesity increases. Reducing the economic damage caused by obesity and increasing tax revenues are also others expectations from this taxes, too. Today, the effects of obesity taxes on obesity prevalences continue to be a controversial issue. Within the scope of the study, it is aimed to determine whether obesity taxes provide a decrease on child obesity prevalences. In this direction, 11 examples of countries (Denmark, Hungary, Finland, England, Saudi Arabia, United Arab Emirates, Thailand, Mexico, United States, South Africa and the country wich has similar tax practices to obesity taxes is Turkey), are evaluated with obesity taxes and child obesity prevalences. Within the scope of the evaluation, obesity trends of sample country samples, preferred practices in the fight against obesity, obesity taxes and the current results of these taxes and changes in the prevalence of child obesity are examined.