Prososyal kural ihlali davranışının öncüllerini belirlemeye yönelik bir çalışma: Otel işletmelerine yönelik bir uygulama

Abstract

Araştırmada hizmet sektörü çalışanlarının prososyal kural ihlali davranışını ölçen prososyal kural ihlali davranışı ölçeğinin geliştirilmesi ve geliştirilen ölçeğin test edilerek; prososyal kural ihlali davranışının öncüllerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın alan araştırması iki aşamada tamamlanmıştır. İlk aşama olan ölçek geliştirmede, karma yöntemden yararlanılmıştır. Ölçek geliştirmenin ilk aşamasında 37 otel çalışanı ile mülakat tekniği kullanılarak nitel araştırma yapılmıştır. Ölçek geliştirmenin ikinci aşaması olan ilk verinin toplanması çerçevesinde 200; test tekrar ve paralel form güvenirliği kapsamında 182 otel çalışanından anket tekniği kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise, geliştirilen prososyal kural ihlali davranışı ölçeği kullanılarak hizmet sektöründe prososyal kural ihlali davranışının öncülleri araştırılmıştır. Araştırmanın verileri Bursa'da "Turizm Otel İşletme Belgesi" almış 4 ve 5 yıldızlı otellerde çalışan 402 otel çalışanından anket tekniği ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde MAXQDA, SPSS 22, Lisrel 9.1 ve Smart PLS v3.2.7 programları kullanılmıştır. Prososyal kural ihlali davranışının öncülleri yapısal eşitlik modeliyle test edilmiştir. Risk alma eğilimi, prososyal motivasyon ve görevin kimliğinin prososyal kural ihlali davranışının öncülleri olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak prososyal kural ihlali davranışı örgüt yanlısı ve müşteri yanlısı olarak gerçekleşmektedir. Prososyal kural ihlali davranışının ortaya çıkmasında da bireysel faktörler olan personelin risk alma eğiliminin ve prososyal motivasyonunun etkilerinin bulunduğu görülmüştür. Bununla birlikte, örgütsel faktör anlamında eksiksiz hizmet sunumunun bir göstergesi olan görevin kimliğinin çalışanların örgüt yanlısı prososyal kural ihlali davranışı sergilemelerini etkilediği tespit edilmiştir.

In the research, the development of the prosocial rule breaking behavior scale measuring the prosocial rule breaking behavior of service sector employees and testing the developed scale; It is aimed to determine the antecedents of prosocial rule breaking behavior. The field research of the research was completed in two stages. In the first stage of scale development, the mixed method was used. In the first stage of scale development, qualitative research was conducted with 37 hotel employees using the interview technique. Within the framework of the first data collection, which is the second stage of scale development, 200; Within the scope of test-repeat and parallel form reliability, data were collected from 182 hotel employees using the questionnaire technique. In the second stage of the research, the antecedents of prosocial rule breaking behavior in the service sector were investigated by using the developed prosocial rule breaking behavior scale. The data of the research were obtained by questionnaire technique from 402 hotel employees working in 4 and 5 star hotels, who received the "Tourism Hotel Management Certificate" in Bursa. MAXQDA, SPSS 22, Lisrel 9.1 and Smart PLS v3.2.7 programs were used in the analysis of the data. The antecedents of prosocial rule breaking behavior were tested with the structural equation model. Risk taking propensity, prosocial motivation and task identity were found to be the antecedents of prosocial rule breaking behavior. As a result, prosocial rule breaking behavior occurs as pro-organization and pro-customer. It has been observed that the risk-taking tendency and prosocial motivation of the personnel, which are individual factors, have effects on the emergence of prosocial rule breaking behavior. In addition, it has been determined that the identity of the task, which is an indicator of full service delivery in terms of organizational factor, affects the employees' pro-organizational prosocial rule breaking behavior.