Çevresel belirsizlik algısının risk alma eğilimi ve karar verme davranışı üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmada çevresel belirsizlik algısı ile risk alma eğiliminin karar verme tarzı üzerindeki etkisinin tespit edilmesi ve çevresel belirsizlik algısı ile karar verme tarzları arasında risk alma eğiliminin aracılık etkisinin belirlenmesi amaç edinilmiştir. Söz konusu amaç doğrultusunda çalışma verileri nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma Çanakkale Ticaret Odasına kayıtlı örgütlerde işveren ve işveren vekili olan 367 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya göre örgütlerde karar verici konumdaki bireylerin hem pazar ve talebe yönelik belirsizlik algısı hem de hükümet ve politikalara yönelik belirsizlik algısı artarken risk alma eğilimlerinin azaldığı bulunmuştur. Benzer şekilde ekonomik belirsizlik algısı artarken risk alma eğiliminin azaldığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda çalışmada, risk alma eğilimi artarken sezgisel karar verme tarzının arttığı buna karşın rasyonel karar verme tarzının azaldığı belirlenmiştir. Örgütlerde karar verici konumdaki bireylerde hizmet ve kaynaklara yönelik belirsizlik algısı artarken rasyonel karar verme tarzının azaldığı, ekonomik belirsizlik algısı artarken rasyonel karar verme tarzının arttığı bulunmuştur. Ayrıca ekonomik belirsizlik ile karar verme tarzları arasında risk alma eğiliminin aracılık etkisine sahip olduğu belirlenmiştir. Değişkenlere göre farklılıklar incelendiğinde hükümet ve politikalara yönelik belirsizlik algısında ve sezgisel karar verme tarzında örgütlerde karar verici konumdaki bireylerin eğitim durumlarına göre farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca örgütlerde karar verici konumunda olan kadın katılımcıların erkek katılımcılara göre rasyonel karar verme tarzını daha fazla kullanma eğiliminde oldukları tespit edilmiştir.

In this study, it is aimed to determine the effect of environmental uncertainty perception and risk taking tendency on decision making style and the mediating effect of risk taking tendency between perception of environmental uncertainty and decision-making styles. In order to achieve this aim, the study data were obtained by using the survey technique, one of the quantitative research methods. The study was carried out with 367 people who are employers and administrator in organizations registered with Çanakkale Chamber of Commerce. According to the study, it was found that while both the perception of uncertainty about the market and demand and the perception of uncertainty about the government and policies of individuals in the decision-making position in organizations increased, their tendency to take risks decreased. Similarly, it was determined that while the perception of economic uncertainty increased, the tendency to take risks decreased. At the same time, it was found that while the tendency to take risks increased, the intuitive decision-making style increased on the other hand, it was determined that rational decision-making style decreased. It has been found that while the perception of uncertainty towards services and resources increases, rational decision-making style decreases in individuals who are in decision-making positions in organizations, while the perception of economic uncertainty increases, rational decision-making style increases. In addition, it has been determined that the tendency to take risks has a mediating effect between economic uncertainty and decision-making styles. When the differences according to the variables are examined, it has been determined that there are differences in the perception of uncertainty towards the government and policies and in the intuitive decision-making style according to the educational status of the individuals who are decision-makers in the organizations. In addition, it was determined that female participants, who are decision-makers in organizations, tend to use rational decision-making style more than male participants.