İhmal edilen program bağlamında fen bilimleri eğitim programı incelemesi

Abstract

İhmal edilen eğitim programı, mevcut öğretim programlarının eleştirisine dayanan bir yaklaşımdır. Öğretim programlarının özgürleşebilmesi için programı çevreleyen sınırlarının ortadan kaldırılması gerektiğine atıf yapmaktadır. Türkiye'nin fen bilimleri eğitimi açısından PISA ve TIMMS gibi uluslararası değerlendirme çalışmalarında yeterli seviyede olmaması, mevcut fen bilimleri öğretim programında göz ardı edilen unsurlar olabileceğine işaret etmektedir. Bu bağlamda çalışmada ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri eğitimine yönelik öğrenme ihtiyaçlarının ihmal edilen eğitim programı bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımlarından gömülü durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Çanakkale ili, Biga ilçesinde görev yapan 43 fen bilimleri öğretmeni, farklı fakültelerde görev yapan 4 fen bilimleri eğitimi alan uzmanı, ihtiyaç belirleme anketine katılan 311 ortaokul 8. sınıf öğrencisi ile odak grup görüşmeleri için 311 öğrenci içerisinden seçilen 18 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada elde edilen nitel verilerin analizinde içerik analizi ve doküman analizi tekniği, nicel verilerin analizinde ise aritmetik ortalama, standart sapma ve frekans değerleri kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından fen bilimleri öğretmenleri ve fen bilimleri eğitimi alan uzmanları için geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları, öğrenciler için geliştirilen ihtiyaç belirleme anketi ve yarı yapılandırılmış görüşme formları, yine fen bilimleri öğretmenleri için geliştirilen atölye çalışması değerlendirme formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sosyobilimsel (tartışmalı) konular odaklı, konu alanı odaklı ve beceri odaklı öğrenme ihtiyaçlarının ihmal edildiği ortaya çıkmıştır. İhmal edilen bu öğrenme ihtiyaçlarının ise ülkenin sosyopolitik hedefleri, MEB'in uzak hedefleri, müfredatın yapısı, kademeler arası geçiş sisteminin yapısı, konu alanlarının zor veya kolay olma durumu ve gerçek yaşamda ihtiyaç duyma durumu gibi nedenlerle ihmal edildiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

The null curriculum is an approach based on the criticism of existing education programs. It refers to the need to remove the borders surrounding the curriculum in order to be liberated. The fact that Turkey is not at a sufficient level in international evaluation studies such as PISA and TIMMS in terms of science education indicates that there may be elements that are ignored in the current science curriculum. In this context, it is aimed to examine the learning needs of secondary school 8th grade students for science education in the context of the null curriculum. The research was designed with an embedded case study, one of the qualitative research approaches. The study group of the research consisted of 43 science teachers working in Biga, a district of Çanakkale province in the 2022-2023 academic year, 4 science education specialists working in different faculties, 311 secondary school 8th grade students who participated in the needs assessment questionnaire and 18 students selected from among 311 students for focus group interviews. Content analysis and documentation analysis technique were used in the analysis of qualitative data obtained in the research, and arithmetic means, standard deviation and frequency values were used in the analysis of quantitative data. As data collection tools, semi-structured interview forms developed by the researcher for science teachers and science education specialists, a needs assessment questionnaire and semi-structured interview forms developed for students, and a workshop evaluation form developed for science teachers were used. As a result of the research, it was revealed that socioscientific (controversial) topics-oriented, subject-oriented and skill-oriented learning needs were neglected. It has been concluded that these neglected learning needs are neglected for reasons such as the sociopolitical goals of the country, the distant goals of the Ministry of National Education, the structure of the curriculum, the structure of the transition system between levels, the difficulty or ease of subject areas, and the need for them in real life.