Rol oynamaya dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının annelerin ebeveynlik stresine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönemde çocuğu olan ve çocuğu okula başladıktan sonra en az 1 ay uyum sorunu yaşayan annelerin ebeveynlik stresi dikkate alınarak gerçekleştirilen rol oynamaya dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının annelerin ebeveynlik stresleri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu anaokuluna ve anasınıfına devam eden 3-6 yaş döneminde çocuğu olan anneler oluşturmaktadır. Çalışmada öncelikle on oturumluk pilot uygulama yapılmış ve rol oynamaya dayalı grupla psikolojik danışmaya ilişkin çerçeve oluşturulmuştur. Ardından Aydoğan ve Özbay (2017) tarafından geliştirilen Ebeveynlik Stresi Ölçeği çocuğu anaokuluna giden ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 118 anneye uygulanmıştır. Veriler SPSS Programı ile çözümlenerek ebeveynlik stres puanının ortalamaları alınmış ve ortalamanın bir standart sapma üstünde olan gönüllü anneler deney ve kontrol gruplarına onar üye olacak şekilde seçkisiz olarak atanmıştır. Araştırma, 2x2 ön test-son test deney (araştırmacı tarafından on iki hafta, haftada bir oturum ve 120 dakika olmak üzere rol oynamaya dayalı grupla psikolojik danışma uygulanan grup) ve kontrol gruplu (uygulama yapılmayan grup) gerçek deneysel desene sahiptir. Ayrıca, deney grubundan, grupla psikolojik danışma sürecine dair deneyimlerini öğrenmeyi amaçlayan yarı yapılandırılmış sorular aracılığı ile veriler alınmış ve kodlara, kategorilere, temalara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda; rol oynamaya dayalı grupla psikolojik danışmanın annelerin ebeveynlik stresini anlamlı düzeyde düşürdüğü görülmüştür. Ayrıca grupla psikolojik danışmadaki iyileştirici etmenlerin ebeveynlik stres düzeyinin azaltılmasında etkili olduğu ve grupla psikolojik danışma uygulamasının rol oynama ile desteklendiğinde etkili sonuçlar alındığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer yandan, kontrol grubu ebeveynlik stresinin anlamlı düzeyde düştüğü, deney ve kontrol grubu arasında son testlerde anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Ebeveynlik stresini etkileyen bir unsurun da annelik rolüne ilişkin kendilik algısı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine the effect of role-playing in group counseling on the parenting stress of mothers who have preschool children and who have adjustment problems for at least 1 month after their children start school. The study group of the research consists of mothers with children aged 3-6 years attending kindergarten. In the study, firstly, a ten-session pilot study was conducted and a framework for role-playing in group counseling was created. Then, the Parenting Stress Scale developed by Aydoğan and Özbay (2017) was applied to 118 mothers whose children attended kindergarten and who volunteered to participate in the study. The data were analyzed with the SPSS program, the mean parenting stress score was taken and the volunteer mothers who were one standard deviation above the mean were randomly assigned to the experimental and control groups with ten members each. The study was conducted with 2x2 pre-test-post-test real experimental design with an experimental group (the group that received role-playing in group counseling by the researcher for twelve weeks, one session per week and 120 minutes) and a control group (the group that did not receive any intervention). In addition, data were collected from the experimental group through semi-structured questions aiming to learn their experiences about the group counseling process and codes, categories and themes were reached. As a result of the study, it was seen that role-playing in group counseling significantly reduced the parenting stress of mothers. In addition, it was concluded that the remedial factors in group counseling were effective in reducing the level of parenting stress and that effective results were obtained when group counseling was supported by role playing. On the other hand, it was seen that the parenting stress in the control group decreased significantly and there was no significant difference between the experimental and control groups in the post-tests. It was concluded that another factor affecting parenting stress was self-perception of the role of motherhood.