Türkiye yağışlarının gruplandırılması

Abstract

Bu tez çalışmasının konusu, Türkiye'nin tüm bölgelerini kapsayan yağışların sınıflandırılmasıdır. Çalışma, ülkenin tamamını kapsayarak Türkiye'nin yağış örüntülerini gruplandırmayı ve bölgesel ile iklimsel özelliklerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma için 1971-2019 yılları arasındaki toplam 221 meteoroloji istasyonundan elde edilen yıllık yağış verileri Türkiye Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden (MGM) alınmıştır. Öncelikle, verilere Homojenlik testi uygulanmış ve ardından Türkiye'nin yağış örüntülerini gruplandırmak için K-Ortalamalar (İng. K-means) yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, 10 farklı yağış grubu başarıyla belirlenmiştir ve bu gruplamalar ArcGIS 10.0 yazılımı kullanılarak haritalandırılmıştır. Sonuçlar analiz edildiğinde, Türkiye'nin yağışlarının çok kısa mesafelerde bile önemli değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Aynı bölgede bulunan iki farklı istasyon arasında yağış miktarlarında farklar belirgin bir şekilde tespit edilmiştir. Bu farklılıklar, enlem, yükselti, dağların uzanış doğrultusu, karasal-denizsel dağılımı gibi birçok faktör ile ilintili bulunmuştur. Sonuç olarak, bu tez çalışması Türkiye'nin farklı bölgelerindeki yağışın çeşitlilik ve karmaşıklığını açığa çıkarmakta ve yağış örüntülerini etkileyen mekânsal dağılım ve iklimsel etkiler konusunda değerli bilgiler sağladığı görülmüştür.

The subject of this thesis is the clustering of precipitation covering all regions of Turkey. The study aims to group Turkey's precipitation patterns and analyze their regional and climatic characteristics, encompassing the entire country. Annual precipitation data from a total of 221 meteorology stations for the period 1971-2019 were obtained from the Turkish State Meteorological Service (MGM). Firstly, four different Homogeneity tests were applied to the data, and then the K-means clustering method was used to group Turkey's precipitation series. As a result, 10 distinct precipitation clusters were successfully identified, and these groups were mapped using ArcGIS 10.0 software. Upon analyzing the results, it was observed that Turkey's precipitation exhibits significant variability, even over short distances. Noticeable differences in precipitation amounts between two stations located in the same region were detected. These variations were found to be associated with factors such as latitude, elevation, orientation of mountain ranges, and the distribution of sea and land areas. In conclusion, this thesis study reveals the diversity and complexity of precipitation in different regions of Turkey, providing valuable insights into the spatial distribution and climatic influences affecting precipitation patterns.