Çanakkale ili park, peyzaj ve kentsel alanlarında konukçu bitkiler üzerindeki afit (Hemiptera: Aphididae) türleri ve doğal düşmanlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Çanakkale ili park, peyzaj ve kentsel alanlarında bulunan ağaç, çalı ve yabancı ot gibi konukçu bitkiler üzerindeki afit (Hemiptera: Aphididae) ve doğal düşmanlarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma kapsamında örneklemeler 2021 ve 2022 yıllarında Mart ve Ekim ayları arasında yapılmıştır. Örneklemelerin sonucunda 26 familyaya bağlı 65 konukçu bitki üzerinde Aphididae (Hemiptera) familyasından Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae ve Lachninae altfamilyalarına ait 26 cinse bağlı 55 afit türü tespit edilmiştir. Bu türlerden Capitophorus archangelskii Nevsky, 1928 ve Uroleucon leontodontis (Hille Ris Lambers, 1939) Türkiye afit faunası için yeni kayıt olarak belirlenmiştir. Ayrıca Aphis cytisorum Hartig, 1841; Brachycaudus (Appelia) tragopogonis setosus (Hille Ris Lambers, 1948); Chaetosiphon (Pentatrichopus) tetrarhodum (Walker, 1849); Lipaphis (Lipaphidiella) lepidii (Nevsky, 1929); Rhopalosiphum nymphaeae (Linnaeus, 1761); Uroleucon cichorii (Koch, 1855); Chaitophorus populeti (Panzer, 1801) ve Cinara neubergi (Arnhart, 1930) Çanakkale ilinde ilk kez kayıt edilmiştir. Konukçu bitkilerden Spartium junceum (Leguminosae) A. cytisorum için, Cercis siliquastrum (Leguminosae) ve Kerria japonica (Rosaceae) Aphis spiraecola Patch, 1914 için, Mirabilis jalapa (Nyctaginaceae) Aphis solanella Theobald, 1914 için, Elaeagnus angustifolia (Elaeagnaceae) C. archangelskii için, Pinus pinea (Pinaceae) C. neubergi için ve Leontodon sp. U. leontodontis için Türkiye'de ilk kez yeni konukçu bitki kaydı olarak tespit edilmiştir. Diğer taraftan, Çanakkale ili park, peyzaj ve kentsel alanlarında afitlerin doğal düşmanları olarak Coccinellidae (Coleoptera) familyasına bağlı 6 cins içerisinde 8 tür tespit edilmiştir. Ayrıca bu alanlardaki predatör coccinellid - afit - konukçu bitki etkileşimleri ayrıntılı olarak ortaya çıkarılmıştır.

This study aimed to determine aphid (Hemiptera: Aphididae) species and their natural enemies on host plants such as trees, shrubs and herbaceous plants in parks, landscapes and urban areas in the Çanakkale Province. Sampling was carried out between March and October from 2021 to 2022. As a result of the sampling, 55 aphid species from 26 genera belonging to the subfamily Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae and Lachninae in the family Aphididae (Hemiptera) on 65 host plants of 26 families were determined. Of these aphids, Capitophorus archangelskii Nevsky, 1928 and Uroleucon leontodontis (Hille Ris Lambers, 1939) are new to the aphid fauna of Türkiye. Also, Aphis cytisorum Hartig, 1841; Brachycaudus (Appelia) tragopogonis setosus (Hille Ris Lambers, 1948); Chaetosiphon (Pentatrichopus) tetrarhodum (Walker, 1849); Lipaphis (Lipaphidiella) lepidii (Nevsky, 1929); Rhopalosiphum nymphaeae (Linnaeus, 1761); Uroleucon cichorii (Koch, 1855); Chaitophorus populeti (Panzer, 1801) and Cinara neubergi (Arnhart, 1930) are new to the aphid fauna of Çanakkale Province. From the host plants, Spartium junceum (Leguminosae), Cercis siliquastrum (Leguminosae) and Kerria japonica (Rosaceae), Mirabilis jalapa (Nyctaginaceae), Elaeagnus angustifolia (Elaeagnaceae), Pinus pinea (Pinaceae) and Leontodon sp. are new host plant records for A. cytisorum; Aphis spiraecola Patch, 1914; Aphis solanella Theobald, 1914; C. archangelskii; C. neubergi and U. leontodontis in Türkiye, respectively. On the other hand, eight species in six genera from the family Coccinellidae (Coleoptera) were determined as the natural enemies of aphids in parks, landscapes and urban areas in the Çanakkale Province. Also, predatory coccinellid - aphid - host plant interactions in the areas were revealed in detail.