Ayvacık'ta (Çanakkale) koyunlarda Coxiella burnetii infeksiyonunun seroprevalansının belirlenmesi

Abstract

Çalışmada bakteriyel enfeksiyon olan Q humması'nın Ayvacık bölgesindeki koyunculuk işletmelerinde prevalansının ve prevalans üzerine etkili olabilecek faktörlerin etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kan örnekleri 2014 yılında Mayıs – Haziran ayları arasında Çanakkale ili Ayvacık ilçesine bağlı toplam 7 bölgede (köy ve mera), koyun yetiştiriciliği yapılan 12 işletmedeki 238 farklı yaştaki sakız ırkı koyundan elde edilmiştir. Sürüdeki örnek alınacak hayvanların belirlenmesinde kene enfestasyonu yönünden pozitif olan hayvanlar öncelikli kabul edilmiştir. Çalışmada 239 serum örneği içerisinden enfeksiyonun epidemiyolojisinde etkili olduğu düşünülen faktörlere göre dengeli bir dağılım oluşturmak için 179 serum analiz için seçilmiştir. Serolojik yöntem olarak ELISA (CHEKIT Q-Fever) kullanılmıştır. Serum örneklerinden elde edilen serolojik bulgulara göre enfeksiyonun Ayvacık ilçesindeki genel prevalansı %20.1 bulunmuştur. Kan örneği alınan işletmelerdeki koyunlarda saptanan kene örneklerinin tür teşhisine yönelik parazitolojik incelemeler sonucunda tüm kenelerin Rhipicephalus sanguineus türüne ait olduğu belirlendi. Kene mücadelesi, yaş ve doğum faktörlerinin prevalansa ve absorbsiyon değerine etkisi istatistiki olarak önemsiz düzeyde gerçekleşirken (P>0.05), sürü büyüklünün absorbsiyon üzerine etkisi önemli bulunmuştur (P=0.02). Çalışmada elde edilen bulgular benzer çalışmalarla kıyaslandığında Ayvacık bölgesinde Q humması prevalansının yüksek sayılabilecek bir düzeye sahip olduğunu göstermektedir. Kene varlığının ve mücadelesinin hastalığın epidemiyolojisinde önemli bir etkiye sahip olmayabileceğini düşündürmektedir. Özellikle işletmelerde doğum sezonlarında etken saçılımının en üst düzeye yükseldiği unutulmamalı ve gerekli yönetimsel önlemler alınmalıdır. Bu bağlamda hastalığın bölgede yayılmasında etkili olan faktörlerin tam olarak belirlenebilmesi için geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

The aim of study is to determine the seroprevalence and factors affecting the prevalence of Q fever at sheep in Ayvacık (Çanakkale). Blood samples were collected from 239 chios sheeps in different ages in 12 farms of 7 village in Ayvacık in May-June of 2014. Firstly were preferred tick infestation positive sheeps in flocks for blood collecting. 179 serums were selected according to foctors affecting the epidemiology of Q fever. Sera sample were analysed for presence of antibodies Coxiella burnetii by ELISA (CHEKIT Q-fever) method. 36 (20,1%) samples were determined seropositive from 179 sheep. The all tick samples were idenfied in Rhipicefalus sanguineus by parasitologica methods. The statistical significance of seroprevalence between tick prevented and non-tick prevented sheep farms, age factor, knowledge of giving birth and herd size were found at a level of P>0,05. On the other hand the the effect on the absorptions of herd size was significant (P=0,0231). When compared with similar studies obtained findings in this study, the prevalence of Q fever could be considered high in Ayvacık. The effect of tick presence and tick preventig might be thought that insignificant on the epidemiology of the disease. The measures should be taken about management because of the highest level of bacterial shedding in lambing season. In this context, further research is required to determined the factors affecting on the spreading disease.