Sarıçay, Karamenderes Çayı, Kocabaş Çayı ve Tuzla Çayı'nın (Biga yarımadası-Marmara, Türkiye) Molluska faunasının mevsimsel değişimlerinin araştırılması

Abstract

Bu tez çalışması, Biga Yarımadası'nda yer alan Kocabaş, Sarıçay, Karamenderes ve Tuzla Çayları'nın Molluska (Gastropoda ve Bivalvia) faunasının mevsimsel değişimlerinin çevresel parametreler ve habitat ilişkileri içerisinde dağılımlarını belirlemek için gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, Kocabaş Çayı'nda 4, Sarıçay'da 3, Karamenderes Çayı'nda 4 ve Tuzla Çayı'nda 4 istasyon seçilmiştir. Her bir örnekleme istasyonundan 2 tekrarlı ve kantitatif bentik örnekler alınmıştır. Ayrıca suyun, sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen, elektriksel iletkenlik ve pH parametreleri yerinde ve nitrat, fosfat, biyolojik oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, bulanıklık, askıda katı maddeler gibi parametreler ile sedimentte pH, elektriksel iletkenlik ve partikül büyüklüğü parametreleri de laboratuarda ölçülmüştür.Elde edilen bulgulara göre toplam Kocabaş Çayı'nda 6 gastropoda, 2 bivalvia, Sarıçay'da 17 gastropoda, 9 bivalvia, Karamenderes Çayı'nda 11 gastropoda, 4 bivalvia ve Tuzla Çayı'nda 14 gastropoda, 3 bivalvia olmak üzere, çalışma boyunca tüm istasyonlardan toplam 27 gastropoda ile 13 bivalvia klasisine ait türler tespit edilmiştir. Gastropoda üyelerinden Myosotella myosotis, Oxyloma elegans, Radix labiata, Gyraulus albus, Gyraulus piscinarum, Ancylus fluviatilis ve Bivalvia üyelerinden Unio pictorum, Abra ovata ve Mytilaster lineatus türleri bölge için ilk kayıt niteliğindedir.Araştırmamızdaki akarsularda, molluska türlerinin mevsimlere bağlı değişimlerinde en belirleyici etkeninin sıcaklık ve pH ve habitat özellikleri olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, su sıcaklığı ve pH'sının; Physa acuta, Radix labiata, Radix auricularia, Melanopsis buccinoidea, Pisidium casertanum, Dreissena polymorpha, Valvata macrostoma, Abra alba, Ventrosia ventrosa, Oxyloma elegans, Theodoxus sp. Borysthenia naticina türlerinin dağılımında etkili olduğu MDS analizi sonucunda tespit edilmiştir. Bivalvia klasisinden Mytilaster lineatus ve Unio mancus eucirrus' un sediment parametrelerinden etkilendiği görülürken (Sediment pH ve E.İ.) Pisidium casertanum türünün ise daha çok suyun sıcaklık ve pH değerlerinden etkilendiği tespit edilmiştir.

The present thesis was performed to determine the seasonal variations and distributions of mollusca fauna in the streams of Biga Peninsula, Sarıçay, Karamenderes, Kocabaş and Tuzla Streams, in relation with environmental variables and biotope structure. With this aim, sampling stations were selected, 3 for Sarıçay Stream and 4 for Karamenderes, Kocabaş and Tuzla Streams. In the field study, benthic samples had been taken as two replicates, quantitatively and also, water quality parameters such as temperature, salinity, dissolved oxygen, conductivity and pH measured in situ. In the laboratory, turbidity, total suspended solids, biochemical oxygen demand, chemical oxygen demand, nitrate and phosphate of water, pH, conductivity and grain size of sediment had been processed and analyzed.According to the taxonomic data, 6 gastropoda and 2 bivalvia in Kocabaş Stream, 17 gastropoda and 9 bivalves in Sarıçay Stream, 11 gastropoda and 4 bivalves in Karamenderes Stream, 14 gastropoda and 3 bivalves in Tuzla Stream had been determined in all stations throughout the study. Among gastropoda, Myosotella myosotis, Oxyloma elegans, Radix labiata, Gyraulus albus, Gyraulus piscinarum, Ancylus fluviatilis and bivalves, Unio pictorum, Abra ovata ve Mytilaster lineatus are the new records for the Biga Peninsula region.Water temperature, pH and habitat structure were detected as the most effective factors with respect to seasonal variations of the Mollusca species in the studied Streams. In addition, with the distributional point of view, Physa acuta, Radix labiata, Radix auricularia, Melanopsis buccinoidea, Pisidium casertanum, Dreissena polymorpha, Valvata macrostoma, Abra alba, Ventrosia ventrosa, Oxyloma elegans, Theodoxus sp. Valvata naticina species were found affected water temperature and pH by MDS analysis.Mytilaster lineatus ve Unio mancus eucirrus (Bivalvia) were found that affected from the sediment parameters, pH and conductivity, while Pisidium casertanum from the water quality parameters, temperature and pH had been described.