Departmanlar arası ilişkilerin öncülleri ve sonuçları: Pazarlamanın merkeziliğinin ve yeterliliklerinin düzenleyici etkisi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, firmadaki departmanlar arasındaki ilişkileri ve pazarlama departmanının bu ilişkiler ağındaki konumunu belirlemeye çalışmaktır. Bu bağlamda ilk olarak, departmanlar arası ilişki yoğunluğunun belirleyicilerinin ve örgütsel performans üzerindeki etkisi ortaya konulmaktadır. İkinci olarak ise, pazarlamanın merkeziliğinin firmadaki departmanlar arasındaki ilişkilerin örgütsel performans üzerindeki etkisinde düzenleyici rolü olup olmadığı araştırılacaktır. Ayrıca pazarlama yeterliliklerinin de bu ilişkilerdeki düzenleyici rolü olup olmadığı ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Bu amaca yönelik olarak oluşturulan araştırma modeli, Türkiye'nin en büyük üretim firmalarındaki çeşitli departmanlarda görev alan orta ve üst düzey yöneticilerden anket yoluyla elde edilen veri analiz edilerek test edilmektedir. Yapılan analizler sonucunda, örgüt yapısındaki formalizasyonun ilişki yoğunluğunu olumsuz etkilediği, örgütte klan kültürünün hakim olmasının ise ilişki yoğunluğu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Örgütteki departmanlar arası ilişki yoğunluğunun müşteri ve finansal performans üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulgulanmaktadır. Ayrıca pazarlama departmanının ilişkiler ağında merkezi konumda olmasının ilişki yoğunluğu ile müşteri performansı ilişkisi üzerinde düzenleyici rolünün olmadığı fakat ilişki yoğunluğu ile finansal performans ilişkisi üzerinde anlamlı bir düzenleyici etkisi olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra pazarlama yeterliliklerinin, pazarlama departmanının merkeziliğinin düzenleyici rolü üzerinde zayıflatıcı etkisi olduğu bulgusuna ulaşılmaktadır. Çalışmanın sonunda, çalışmanın kısıtları, uygulamacılar ve araştırmacılar için öneriler sunulmaktadır.

The main aim of this study is to shed light on cross functional relations within firm and the status of marketing department in these cross functional networks. In this context, firstly the antecedents and consequencies of cross functional relations are determined. Secondly, moderating role of centrality of marketing department on the relationship between cohesion and organizational performance are investigated. Beside, moderating role of marketing capabilities on these relations are delved. To the end, a conceptual research model are tested with data collected from a sample of functional unit managers of the biggest production firms in Turkey via a structured questionnaire adopted from the literature. Results reveal that formalization is negatively related with cross functional cohesion, and clan culture is positively related with it. It is also found that the cohesion doesn't have any significant relationship with both customer and financial performance. Beside, centrality of marketing department doesn't have moderating effect on the relationship between cohesion and customer performance, however it strengthens the relationship between cohesion and financial performance. Furthermore, marketing capabilities weakens interaction effect of cohesion and marketing centrality on customer and financial performace. At the end, the limitations, managerial and research implications are presented.