Ğâyetü'l-Emânî adlı tefsirinde Molla Gürânî'nin kıraatlere yaklaşımı

Abstract

Molla Gürânî Osmanlı Devleti'nde şeyhülislamlık görevi almış, Fatih Sultan Mehmed'e hocalık yapmış, döneminin önemli ilim adamlarından biridir. Bu çalışmada kısaca onun hayatı, ilmî kişiliği ve Gâyetu'l-Emânî adlı tefsirinde kıraatlere yaklaşımı incelenmektedir. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, amacı, yöntemi, müellifin hayatı ve ilmi kişiliğinden bahsedilmektedir. Tezin ana konusu olan "Ğâyetü'l-Emânî Adlı Tefsirinde Molla Gürânî'nin Kıraatlere Yaklaşımı" dört bölüm altında Arap dili çerçevesinde tasnif edilerek incelenmektedir. Birinci bölümde tefsirinde yer alan lehçeden kaynaklanan kıraat farklılıkları, ikinci bölümde sarf kuralları açısından kıraat farklılıkları, üçüncü bölümde nahiv kuralları açısından kıraat farklılıkları, dördüncü bölümde müellifin eserinde tercih ettiği kıraat vecihlerinde kullandığı deliller ele alınmaktadır. Son olarak araştırmanın genel değerlendirmesine yer verilmektedir. Anahtar kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Kur'ân Yorumları, Kur'ân-ı Kerim.

Molla Gurânî was one of the most important scholars of Ottoman Empire, who was a grand mufti of the empire and was a teacher to Sultan Mehmed the Conquerer. This study examines his life and scholarly activities with particular reference to his contribution to the science of Quranic Recitation in his Quranic commentary, Gâyat al-Amânî. The first chapter explains first the subject matter, its importance, the purposes of studying this subject matter and the methodology, and then examines Gurânî's life and his scholarly activities. The main subject of the research, that is his contribution to the science of Quranic Recitation is classified and examined in four sections in accordance of Arabic language. In the first section, recitation differences that arise from the dialects; in the second section recitation differences that arise from morphology; in the third section recitation differences that arise from grammer; in the fourth section Gurânî's preferences and his reasons of preferences will be examined. Finally, the findings of the thesis will be presented. Keywords: Molla Gurânî, Ottoman Empire, Quranic commentary, Quranic Recitation.