Melez örgütlerde kurumsal karmaşaya verilen yanıtlar: Üniversite hastanelerinde bir araştırma

Abstract

Bu çalışma yeni kurumsal kuramın önemli konularından biri olan kurumsal mantıklar zemininde hazırlanmıştır. Çalışmanın temel amacı, melez örgütler olan üniversite hastanelerinin hangi kurumsal mantıkların etkisi altında kaldıklarını belirlemek ve söz konusu örgütlerin, farklı talepleri olan çoklu kurumsal mantıkların neden olduğu karmaşaya nasıl yanıt verdiklerini anlamaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden vaka çalışması yöntemiyle yürütülen araştırmada, on iki üniversite hastanesinden yöneticilerle derinlemesine mülakat ve odak grup görüşmeleriyle birincil veriler toplanmış, konuya dair yasal metinler ve sektör raporları ile ikincil veriler elde edilmiştir. Yorumlayıcı yaklaşım temelinde gerçekleştirilen analizlerde elde edilen veri kodlanarak araştırma sorularına yanıt bulunmuştur. Buna göre üniversite hastanelerini etkisinde tutan üç farklı kurumsal mantığın mevcut olduğu; bunların ticari, akademik ve hizmet mantıkları olduğu belirlenmiştir. Üniversite hastaneleri bu mantıklar ekseninde; sağlık uygulama ve araştırma merkezi, dekanlık ve döner sermaye işletmesinden müteşekkil bir melez örgüt olarak tanımlanmıştır. Bu melez yapıda meydana gelebilecek kurumsal karmaşaya ise; önleyici uygulamalar geliştirme, biçimsel olmayan yöntemlerle katkı edinme, güvene dayalı kişiler arası ilişkilerden yararlanma, birden fazla görev üstlenen yöneticilerle yönetme, üçüncü tarafın hakemliğine başvurma ve nihayet el çekme/el çektirme şeklinde yanıtlar verebileceği belirlenmiştir.

The main purpose of this study is to identify institutional logics by which university hospitals are influenced and to understand how these organizations respond to the institutionally complex situations caused by the multiple institutional logics with incompatible demands. The research part of the study includes a qualitative research method as case study which depends on in-depth interviews and focus groups with managers of twelve university hospitals. Primary data of the research was collected through these interviews while secondary data was collected by analyzing legislative documents, related files and industry reports. In analysis which is depended on interpretive approach, collected data was coded and through this way responses was found for research questions. Results reveal that university hospitals are effected by three different institutional logics; namely, commercial, academic and service logics. In this context, hospitals consisting of health application and research center, dean's office and directorate of revolving funds are defined as hybrid organizations based on institutional logics. In this hybrid structure, institutional complexity is responded by several methods such as developing preventive practices, obtaining contribution with non-formal methods, using trust based interpersonal relations, managing through executives with more than one responsibility area, applying for a third party referee and finally giving up or dismissal.