Bağımsız denetim açısından kurumsal yönetim ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ilişkilerinin incelenmesi: Denetim kuruluşları üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Türkiye'de yıllardır aksaklıkların yaşandığı kurumsal yönetim uygulamalarının 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile kazandığı yeni boyutu açıklamak ve bu ilişkileri açıklarken, yine ülkemiz uygulamalarında birçok sorunun yaşandığı ve tam anlamıyla işlerlik kazanamayan bağımsız denetimin önemini, mevcut ve gelecekteki durumunu, 6102 Sayılı TTK ve kurumsal yönetim ilişkilerinden hareketle ortaya çıkarmaktır. Bu amaca yönelik olarak geçmiş çalışmalarla ilgili literatür taraması yapılmış, özellikle konuya ilişkin güncel mevzuat değişiklikleri ve uygulamaları dikkate alınmış ve 12 hipotez içeren bir kavramsal araştırma modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan hipotezler kapsamında, bağımsız denetim kuruluşlarındaki farklı unvanlardaki denetçilerin bu konularla ilgili güncel gelişmelere ilişkin bakış açıları ve farkındalıkları araştırılmıştır. Konuyla ilgili veriler anket ve görüşme yöntemleriyle elde edilmiştir. Nitel bir araştırma olan görüşme yöntemi, İzmir ve Çanakkale illerindeki bağımsız denetim kuruluşlarında çalışan en az bir sorumlu baş denetçiyle (ağırlıklı YMM'ler) karşılıklı görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Anket uygulamasının ise büyük bir bölümünde (yaklaşık %92) yüz yüze görüşme yöntemi kullanılmıştır. Türkiye'deki bağımsız denetim kuruluşlarındaki farklı unvanlardaki denetçilere anket uygulanmıştır. Bu doğrultuda elde edilen veriler uygun istatistiksel tekniklerle test edilmiştir. Bu testler sonucunda araştırma hipotezlerinde beklentilere uygun istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. 6102 Sayılı TTK'nin, kurumsal yönetimin ve Türkiye Denetim Standartlarının; Türkiye'de bağımsız denetimin gelişimine olumlu katkılar sağlayacağı, test edilen hipotezler ve yapılan görüşmeler aracılığıyla ortaya konulmuştur.

The purpose of this study is as follows: To explain the new dimension that the corporate governance practices, which have had troubles for years in Turkey, have acquired with the Turkish Commercial Code and, while explaining such relations, to reveal the importance of independent auditing, which could not become fully functional and has gone through many problems again in the practices of our country, and also the importance of present situation and the situation in future with the help of Turkish Commercial Code and corporate governance relations. Some literature review related to previous studies has been done; especially current legislative amendments and practices regarding the topic have been taken into consideration and also a conceptual research model consisting of 12 hypotheses have been set to serve this abovementioned purpose. Within the context of these hypotheses, perspectives concerning the current developments in these topics and awareness by auditors with different titles in independent auditing firms have been researched. The data related to the topic have been collected with questionnaire and interview techniques. Interviews as a way of qualitative research has been done face to face with at least one chief auditor (mostly CPAs) working in any of the independent auditing firms in İzmir and Çanakkale cities. On a large scale (about 92%), face to face interview has been used in the questionnaires. The questionnaire has been conducted to the auditors with different titles in independent auditing firms in Turkey. The data obtained has been tested with appropriate statistical techniques. As a result of these tests, statistically meaningful relationships that match the expectations have been found in the research hypotheses. Following tested hypotheses and interviews with auditors it has been revealed that the Turkish Commercial Code, corporate governance and auditing standards in Turkey would contribute positively to development of independent auditing.