Bir Ülke-Bir Kıta İlişkileri: Çin-Afrika Örneği

Abstract

Bu çalışma; 1970’lerden itibaren uluslararası alanda etkisini artırmaya başlayan Çin ile halen 55 ülkenin bulunduğu Afrika kıtası arasındaki ilişkilerin tarihsel arka planının, ilişkilerde yaşanan değişimin ve günümüzde ulaşılan seviyenin daha iyi anlaşılmasını amaçlamaktadır. Çalışma, Soğuk Savaş başlangıcından günümüze kadar geçen süre ile sınırlandırılmıştır. Bir ülke-bir kıta bağlamında ilişkiler, taraflarca Bağlantısızlık akımının desteklenmesi ile aynı değerlere sahip olmanın yarattığı uygun ortamda başlamış, uluslararası sistemde meydana gelen değişimlerden etkilenmesine rağmen, günümüze kadar geliştirilerek sürdürülmüştür. Çin; başlangıçta, Batı ile süregelen jeopolitik çatışmasını, Sovyetler Birliği ile ideolojik tartışmalarını ve Tayvan ile çekişmesini etkinlikle sürdürebilmek için Afrika ülkelerini harekete geçirmeye öncelik verirken, Afrika ülkeleri de Avrupa sömürgeciliğini sona erdirmeye yönelik mücadelelerinde, Çin’in sağladığı destekten yararlanmışlardır. Çin’in günümüzde Afrika’ya sağladığı destek, özellikle ekonomi alanında yoğunlaşmaktadır. Çin-Afrika ilişkileri, 1980’lerden itibaren Çin-Afrika İşbirliği Forumu’nun kurumsal yapısı çerçevesinde sürdürülmektedir.

The aim of this study is to better comprehend the historical background, the major changes and the current elevation of relations between China, whose impact on the international area is gradually increasing, with African continent where there are 55 countries up to date. The period of this study is limited from the outbreak of the Cold War to present day. Within the context between a country and a continent, the relations, originated in the backdrop of supporting the non-aligned movement and owning same values by both parties, were maintained with improvements despite the influences due to changes in the international system. Initially, while China gave priority to mobilize African countries for the purpose of effectively sustain the longstanding geo-political clashes with the West, ideological debates with the Soviet Union and rivalry with Taiwan; African countries did benefit significantly from the support of China on their struggle to terminate the European colonialism. Nowadays, the support of China to Africa concentrates especially on the financial scope. Since 1980s, China-Africa relations are sustained in the framework of organizational structure of the Forum on China–Africa Cooperation (FOCAC).