Azərbaycan’da Orta Məktəb Şagidlərinin Onlara Təklif Olunab Psixolojik Xidmətləri Qiymətləndirmələri

Abstract

Bu araşdırma Az?rbaycan’dakı orta m?kt?b şagirdl?rin? t?klif olunan psixoloji xidm?tl?rin onlar t?r?find?n nec? qiym?tl?ndirildiyini öyr?nm?k m?qs?d il? anket metodu t?tbiq edil?r?k aparılmışdır. T?dqiqat iştirakçıları 2015-2016 t?hsil-t?dris ilind? Az?rbaycanda dövl?t m?kt?bl?rind? t?hsil alan 147-si 10-cu sinif v? 167-si 11-ci sinifd? oxumaqda olan, ümumi 314 şagirdd?n t?şkil edilmişdir. Araşdırma n?tic?l?ri t?dqiqatçı t?r?find?n hazırlanan anketl?rin t?tbiq olunması n?tic?sind? ?ld? edilmişdir. ?ld? edil?n m?lumatlar frekans v? yüzd?lilik d?y?rl?ri hesablanaraq analiz edilmişdir. Araşdırma sonunda ?ld? edil?n n?tic?l?r? gör?; Az?rbaycanda orta m?kt?b şagirdl?rinin m?kt?b psixoloqunu tanıdıqlarını ancaq m?kt?bd?ki otağını bilm?dikl?ri; şagirdl?rin çox hallarda m?kt?b psixoloji xidm?tl?rind?n kifay?t q?d?r d?st?k almadıqları; d?st?k almağa ged?n şagirdl?rin is? yalnız bir-iki d?f? bu addımı atdıqları t?yin olunmuşdur. Ayrıca, orta m?kt?b şagirdl?ri m?kt?b psixoloqunun m?kt?bd?ki v?zif?sinin; "ad?t?n problemli şagirdl?rl? maraqlanmaq" kimi q?bul etdiyi n?tic?si ortaya çıxmışdır. Araşdırma n?tic?l?rin? ümumi baxıldığında Az?rbaycanda orta m?kt?b şagirdl?rinin m?kt?bl?rind? psixoloji xidm?tl?r t?r?find?n h?yata keçiril?n f?aliyy?tl?rd?n m?mnun qalmadıqaları v? özl?rin? t?klif olunan xidm?tl?ri qeyri-kafi olaraq qiym?tl?ndirdikl?ri ve şagirdl?r t?hsild? psixoloji xidm?tl?rd?n inkişaf yönümlü v? profilaktik işl?r aparmasını t?l?b etdikl?ri n?tic?si ortaya çıxmışdır.

Bu araştırma Azerbaycan’daki öğrencilerin kendilerine sunulan psikolojik hizmetleri nasıl değerlendirdiklerini belirlemeyi amaçlayan bir çalışma olup, tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı güz döneminde öğrenim gören 147’si 10.sınıf ve 167’si 11.sınıftan olan toplam 314 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin frekans ve yüzdelik değerleri hesaplanarak analizi yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin okul psikologunu tanıdıkları ancak okulda kendilerine hizmet sunduğu odayı bilmedikleri; okul psikologunun görevinin sorunlu öğrencilerle ilgilenme olarak algılanıldığı; öğrencilerin okul psikologuna çok az başvurdukları, başvuran öğrencilerin de en çok psikolojik problemlerle ilgili konularda yardım istedikleri; öğrencilerin gelişim alanlarının desteklenmesi için okul psikolojik hizmetlerden gerekli hizmetleri alamadıkları ve öğrencilerin okul psikolojik hizmetlerinin onlara kazandırmış olduğu bilgi ve beceri düzeylerini de yetersiz olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçları genel olarak, Azerbaycan’da öğrencilerin okullarında psikolojik hizmetler tarafından yürütülen çalışmalardan memnun kalmadıklarını, kendilerine sunulan hizmetleri yetersiz olarak değerlendirdiklerini ve öğrencilerin eğitimde psikolojik hizmetlerden gelişimsel ve önleyici odaklı çalışma yapılmasını talep ettiklerini göstermektedir.

This study, using Survey method, aims to determine how students in Azerbaijan perceive provided psychological services at their schools. The samples of the study consist of a total of 314 students 147 of whom are 10th grade and 167 of whom are 11th grade students. The data were collected according to the survey results that was conducted by the researcher. The obtained data was analysed by calculating frequency and percentile values. It has been found that students know the school’s psychologist, but they don’t know his/her office and they perceive his responsibility as dealing with problematic students. Furthermore, students rarely consult a school psychologist and those who visit a psychologist mainly ask for help regarding their psychological issues. The results of the study show that students in Azerbaijan in general are dissatisfied with carried out activities and find offered services inadequate and they demand developmental and preventive guidance.