Petrol fiyatlarındaki değişikliğin Türkiye imalat sanayi ve istihdamı üzerindeki etkileri

Abstract

Petrol fiyatlarındaki değişikliğin Türkiye’de imalat sanayi ve imalat sanayi istihdamı üzerindeki etkilerinin incelendiği bu çalışmada; enerji kaynaklarına,enerji kaynağı olarak petrolün oluşumuna, petrol fiyatlarının yapısına, dünya ve Türkiye petrol piyasalarının imalat sanayinin genel yapısına, petrol fiyatlarındaki değişikliklerin imalat sanayi ve istihdamı üzerindeki etkilerine,daha önceden yapılan çalışmaların ışığında kurulan bir modelleme ile değinilmiştir. Petrol, imalat sanayinin en önemli girdisidir ve imalat sanayi de reel büyümenin itici gücüdür. Bu bağlamda petrol fiyatlarındaki değişiklikler imalat sanayindeki çıktıyı ve istihdamı da etkilemektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için imalat sanayi ve dolayısıyla petrol büyük önem taşımaktadır. Türkiye’deki petrol rezervi kendi imalat sanayi ihtiyacını sağlayacak miktarda olmadığından, bu önemli üretim kaynağı ithal edilmek durumunda kalınmaktadır. Petrol fiyatlarındaki değişimin tam da bu noktada önem kazanması, tahmin edilebileceği üzere ithalata bağlı üretim ve ihracat politikasındaki maliyetlerin artması ya da azalması konusunda önem kazanmaktadır. Siyasi ya da ekonomik olsun herhangi bir neden ile meydana gelen petrol şokları Türkiye’de olumsuz etkilere neden olmuştur. Çalışmada ‘Zaman Serisi’ modellemesinde kullanılmak üzere 1978 ile 2014 yılları arasındaki Brent Petrol fiyatları, Türkiye imalat sanayi kapasite kullanım oranları ve Türkiye imalat sanayi çalışan sayıları verileri kullanılmıştır. Brent petrol fiyatları bağımsız değişken iken Türkiye imalat sanayi kapasite kullanım oranı ile Türkiye imalat sanayi çalışan sayıları bağımlı değişken olarak incelenmiştir. Değişkenler arasında iki farklı modelleme kurularak ilişkilerine ayrı ayrı bakılmıştır. İmalat sanayinin petrol fiyatlarından doğrudan etkilendiği ancak imalat sanayi istihdamının aynı derece etki göstermediği de çalışmada ortaya çıkmıştır.

This study examines the effects of changes over Turkish manufacturing industry and its employment. The study discusses the sources of energy, oil as a source of energy, structure of oil prices, and general structure of the oil markets, manufacturing industry in Turkey and in the world. The study also uses a model to test whether it affects manufacturing industry and consequently its employment Oil is one of the most fundamental input of manufacturing industry and it’s the driving force of real growth. In this regard, changes in oil prices affect output in the manufacturing industry and its employment. Oil is a quite an important source of energy for developing countries like Turkey. Since the oil reserves of the Country are not sufficient to meet the needs of its own manufacturing industry, this vital source of energy is important. Changes in oil prices come fore at this point as predicted because of the manufacturing based on import and the increases of the cost in the export policies. Oil shocks whether for economic or political reasons caused adverse effects over Turkey. The study uses Brent oil prices between the years 1978 and 2014, capacity usage ratio of Turkish manufacturing industry and number of employed persons in manufacturing industry data to realize time series modeling. Brent oil prices constitute the independent variable while capacity usage ratio and number of employed persons in Turkish manufacturing industry form the dependent variables. Two different modeling was established among the variables and their relations was tested separately. The study found that oil prices affected manufacturing industry directly and employment indirectly.