Dindar ve Spiritüel Olmama (DİSOL) ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması

Abstract

İnançsızlık, dinsizlik ve ateizm, din psikolojisinde önem kazanmaya başlayan konulardır. Türk din psikolojisi literatüründe bu konularla ilgili çok az çalışma bulunmaktadır. Bu alanlarda yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere bazı ölçek ve envanterlere ihtiyaç duyulmaktadır. İnançsızlığın en basit tanımlaması “dinî ve dikey anlamda spiritüel inançlara sahip olmamaktır. Bu nedenle bireyin dinsizliğini ve dikey anlamda spiritüel olmayışını ölçecek ve onun inançsızlık düzeyini belirtecek bir ölçeğe ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma, Cragun, Hammer ve Nielsen (2015) tarafından geliştirilen NonReligious-NonSpiritual Scale’in Türkçe uyarlamasını ve onun geçerlik-güvenirlik analizlerini içermektedir. Yapılan uyarlama ile Dindar ve Spiritüel Olmama Ölçeği (DİSOL) Türk din psikolojisi literatürüne kazandırılmıştır. Ölçeğin geliştirilmesi aşamasında Spiritual kavramı Türkçe’ye spiritüel ve manevi olmak üzere iki farklı şekilde tercüme edilmiş ve iki farklı araştırma gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların iki farklı kullanıma verdikleri cevaplar üzerinden yapılan analizlerde sonuçların önemli düzeyde değiştiği gözlenmiştir. Spiritüel ve manevi kavramlarının katılımcılar için farklı anlamlar çağrıştırdığı görülmüştür.