Sarış, FaizeÖztürk, Ozan2025-01-262025-01-262019https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVuz7vssgcw9LT2TOpylSaHIAThjNEv4hdySm53P_lzh3https://hdl.handle.net/20.500.12428/10843Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim DalıBu çalışmada Batı Anadolu bulunan ve DSİ tarafından Kuzey Ege Havzaları olarak adlandırılan alandaki akarsuların havzalarında yüksek akım ve taşkın analizi yapıldı. Öncelikle akarsuların rejim özelliklerini belirlemek için kümeleme analizi yapılıp mevsimsellik ve akım büyüklüğü açısından özellikleri irdelendi. Arkasından uzun yıllık yüksek akım parametreleri, akarsuların yüksek akım karakteristiklerini ortaya koymak için çıkartıldı. Elde edilen yüksek akım serilerine (yıllık maksimum debi, %10'luk eşik değer üstündeki gün sayısı, 10 günlük maksimum akım ve 30 günlük maksimum akım verilerine) korelasyon analizi yapılarak zamansal değişimleri belirlendi. Daha sonra taşkın frekans analizi uygulandı ve belirli akım döngülerinde akarsularda karşılaşılabilecek debi miktarları hesaplandı. Çalışma alanında taşkın risk analizinin yapılabilmesi için Zeytinli Çayı Havzası örnek seçildi ve daha önce üretilen hidrolojik veriler ve arazi çalışmalarıyla güçlendirilen Coğrafi Bilgi Sistemi tabanlı mekansal veriler kullanılarak taşkın risk modellemeleri gerçekleştirildi. Sonuç olarak Kuzey Ege Havzaları genelinde incelenen akarsuların yüksek akım karakteristikleri ve zamansal eğilimleri çeşitli istatistiksel analizlerle mercek altına alındı. İncelenen istasyonlarda Kayser istasyonu hariç (Bezirganlar Çayı) hemen hepsinde yıllık maksimum akımların, eşik değer üstü gün sayılarının, maksimum 10 ve 30 günlük akımların önemli bir yıllararası değişiklik göstermediği tespit edildi. Maksimum 10 ve 30 günlük akımlarda Tuzla ve Zeytinli Çaylarında en yüksek değerler tespit edildi. %10'luk eşik değer üstünde akım en uzun süre akım gösteren akarsular ise Kocadere ve Yağcılı Çayları oldu. Örnek havzada oluşabilecek taşkın ve etkileri coğrafi açıdan değerlendirilerek ortaya konuldu. Zeytinli Çayı için yapılan farklı zamansal döngülerdeki taşkın modellerinde yerleşim yerlerinde, ulaşım ağlarında ve tarım alanlarındaki olası hasar alanları gösterildi.In this study, high flow and flood analysis were performed in the basins whre located in West Anatolia and named as North Aegean Basin by State Hydraulic Works. Primarily, cluster analysis was done to determine the characteristics of the rivers in terms of seasonality and flow magnitude. After that, long-term flow data of high flow paremeters were extracted to reveal high flow characteristics of the rivers. Correlation analysis was performed to obtained high flow series (annual maximum flow rate, number of days above 10% threshold, the maximum flow 10-day and 30-day maximum flow) and temporal variability were detected. Then, flood frequency analysis was applied and the flow rates that could be encountered in rivers in certain flood cycles were calculated. Zeytinli Creek Basin was selected for flood risk analysis. Previously created hydrological and GIS based spatial data which strengthened through fieldwork was used for flood risk modelling. As a result, the high flow characteristics and temporal trends of the streams investigated in the North Aegean Basins were examined through various statistical analyses. Except the Kayser station (Bezirganlar Creek) annual maximum flows, over-threshold days, maximum 10 and 30 day flowsdid not show any significant interannual change in almost all stations. Maximum 10 and 30 day flows, Tuzla and Zeytinli Rivers were determined the highest values. Kocadere and Yağcılı rivers were highest streams with a number of days above 10% threshold. Possible flood and its impact area effect were geographically evaluated for the selected sample basin. In the flood models in different temporal cycles for Zeytinli Creek, possible damage areas in settlements, transportation networks and agricultural areas were shown.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessCoğrafyaGeographyMaster Thesis1129543502