Tiryaki, İskenderDinç, Şenol2025-01-262025-01-262017https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=7lOJX8w_8PRQU1mSHU6-jnkIf8Cr4e3lYwjmQkIzLgTEa6vDAnnyEUF7m4ryl70Vhttps://hdl.handle.net/20.500.12428/8938Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim DalıBu çalışma, hasat sonrası kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) tohumlarında dormansinin belirlenmesi ve bunun giderilmesinde değişik konsantrasyonlardaki farklı bitki hormonlarının etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Hasat sonrası, kinoa tohumları farklı konsantrasyonlardaki asetil salisilik asit (ASA; 1,0, 5,0, 10,0 ve 15,0 ?M), metil jasmonat (JA-Me; 0,1, 0,4, 0,7 ve 1,0 ?M), giberallik asit (GA3; 25, 75, 125 ve 175 ?M) veya indol asetik asit (IAA; 0,3, 0,6, 0,9 ve 1,2 ?M) varlığında %1'lik KNO3 ile 24 saat süre ile 21 ± 0,5 oC'de karanlıkta ön çimlendirme işlemine (priming) alınmıştır. Ön çimlendirme uygulanan tohumlar ya doğrudan ya da 32 gün 4oC'de bekletildikten sonra karanlık ya da ışık (210 µM m-2 s-1) varlığında çimlenme ve fide çıkış denemesine alınmıştır. Çalışmada tohum çimlenme ve fide çıkış oranları ile çimlenme ve fide çıkış hızı, ve çimlenme ve fide çıkış homojenite parametreleri belirlenmiştir. Faktöriyel olarak düzenlenmiş tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülen çalışmada çalışma sonuçları kinoa tohumlarında hasat sonrası dormansinin var olduğunu ve bunun giderilmesinde ASA, JA-Me, GA3 ve IAA bitki hormonlarının çok önemli etkilerinin olduğunu, ancak bu etkilerin kullanılan hormon tür ve konsantrasyonuna göre değiştiğini göstermiştir. Çalışma sonuçları aynı zamanda ışığın hem priming sonrası hem de depolama sonrası çimlendirilen tohumların çimlenme parametrelerinde çok önemli etkilerinin olduğunu göstermiştir. Bu çalışma, farklı bitki hormonlarının kinoa tohumlarının çimlenme ve fide çıkış oranlarını artırmak amacıyla kullanılabileceğini ve ışığın kinoa tohumlarının çimlenmesinde olumlu yönde katkısının olduğunu gösteren ilk çalışmadır.This study was conducted to determine whether or not the presence of dormancy on post-harvested quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) seeds and to reveal effects of various plant hormones on dormant seeds. The seeds were primed in dark at 21 ± 0,5 °C for 24 hours with 1% KNO3 in the presence of acetyl salicylic acid (ASA; 1,0, 5,0, 10,0 and 15,0 ?M), methyl jasmonate (JA-Me: 0,1, 0,4, 0,7 and 1,0 ?M) giberalic acid (GA3; 25, 75, 125 and 175 ?M) or indole acetic acid (IAA; 0,3, 0,6, 0,9 and 1,2 ?M). Primed seeds were germinated either in dark or in the presence of light (210 µM m-2 s-1) either right after priming or after being stored at 4 °C for 32 days. Seed germination and seedling emergence percentages, germination and seedling emergence rates, and germination and seedling emergence span parameters were determined. Randomized complete block design with factorial treatment were used with four replications. The results showed the presence of dormancy in post harvested quinoa seeds and plant hormones ASA, JA-Me, GA3 and IAA have significant effect to remove such dormancy, although hormone effects depend on the type of plant hormone and the concentration used. The results also indicated that light has significant effect on germination parameters of quinoa seeds germinated either right after priming or after storage. This is the first report revealed that plant hormones can be used to improve germination and seedling emergency parameters of quinoa seeds, and light has significant positive effect on quinoa seed germination.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessZiraatAgricultureMaster Thesis1101479520