KÜL TEGİN YAZITINDA "öyür ermiş" EYLEMİ ÜZERİNE

Kül Tėgin anıtında, yaġuru konduķta kisre ańıġ bilig anta öyür ermiş, cümlesi içinde yer alan “öyür ermiş” eylemi, başlıca yayınlarda “düşünür imiş” olarak anlamlandırılmıştır. Bu anlamlandırmaya göre eylem ö- (düşünmek) eylem kökünden geniş zamanın rivayeti olarak düşünülmüştür. Ancak metnin bağlamı göz önüne alındığında bu yorumun uygun olmadığı görülmektedir. Söz konusu eylem öy- (yayılmak) eyleminden türemiş ve yayar imiş anlamında olmalıdır. Eski metinlerde “öymek” eylemine rastlanılmamaktadır. Fakat Derleme Sözlüğünde, yayılmak anlamıyla birlikte öymek eyleminin birçok türevi bulunmaktadır. Türkmencede de aynı anlamla öymek eylemi ve türevleri yer almaktadır. Buna göre öyür ermiş yükleminin içinde yer aldığı, yaġuru konduķta kisre ańıġ bilig anta öyür ermiş, cümlesinin, yakına konduktan sonra kötü düşünceleri o zaman yayarmış biçiminde anlaşılması daha uygun görülmektedir.