CEDİTÇİLERİN DİL VE ÜSLUP ÖZELLİKLERİ: HÜRRİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAvcı, Yusuf
dc.contributor.authorDogan, Hasibe Gül
dc.date.accessioned2025-05-29T05:39:01Z
dc.date.available2025-05-29T05:39:01Z
dc.date.issued2024
dc.departmentÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
dc.description.abstractAbdurrauf Fıtrat’ın; Behbudi, Vasli Sıddıkîlerle 1917- 1918 yıllarında Semerkant'ta yaşarken Hürriyet gazetesinde yazarlık yaptığı bilinmektedir. Türk dünyasına hâkim olan Tercüman gazetesinden sonra yine Tercümanın temel çizgisinde Türk dünyasına yayın hayatına giren Hürriyet gazetesi halkı bilinçlendirmek için bir araç olmuştur. Gazeteler doğrudan kitle iletişim araçlarıdır. Bu yönüyle toplumun fikir dünyasından ve sosyolojik yapısından uzakta kalamazlar. Aydınlar ve fikir adamları toplumu gazete aracılığıyla bilgilendirir ve yönlendirir. Bu yönüyle gazeteler fikir adamının şahsında toplumun düşünce kodlarıyla da uyumlu olmak zorundadır. Bilindiği gibi edebiyatta yazarın üslubunun yanında bir milletin de üslubu vardır. Yazar üslubunu milletin üslubu çerçevesinde okuruna sunmak zorundadır. Gazeteciliğin diğer edebi türlerden farklı tarafı diğer edebi türlere göre en üst düzeyde okuru önemsemesi gerekmektedir. Bu yönüyle yazarla toplumun özdeşleşme durumu incelenebilir. Yapılan çalışmanın amacı Ceditçilik hareketinin Hürriyet gazetesinin basın diline nasıl yansıdığını incelemektir. Çalışmanın malzemesini 1917-1918 yıllarında Taşkent’te basılmış olan Hürriyet gazetesinden seçilmiş beş ve ortalama 1000 kelimelik gazete haberi çeviri yazıya aktarılarak incelenmiştir. Aktarılan metinler anlam merkezli bir yaklaşımla incelenmiştir. Buna göre cümleler düşünce genetiğinden öznellik nesnelliğe göre metinlerdeki cümleler yüklemin yerine ve türüne göre, söz varlığında yer alan yabancı kelime sayılarına göre, birleşik fiil sayısına ve yakın anlamlı kelime sayısına göre incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Ceditçilerin, Türk diline ve Türk düşünce sistemine olan bağlılıkları; dil kullanımı, cümle yapıları, söz varlıkları ve üslupları Hürriyet gazetesinin yazı diline açıkça yansımıştır. Bunun yanında Ceditçiler, dilde anlaşılırlığı esas alıp dilin zenginliğini kullanarak özellikle insanı yani milletini ön plana çıkarmış, gazeteler aracılığıyla halka ulaşarak milli hissi kuvvetlendirerek milli uyanışa katkı sağladığı görülmüştür.
dc.identifier.endpage78
dc.identifier.issn2651-5067
dc.identifier.issue2
dc.identifier.startpage59
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12428/32118
dc.identifier.volume8
dc.language.isotr
dc.publisherMusa ÇİFCİ
dc.relation.ispartofAvrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_20250529
dc.subjectCeditçilik
dc.subjectgazete haberi
dc.subjectmilli uyanış
dc.subjectTürk düşünce sistemi
dc.titleCEDİTÇİLERİN DİL VE ÜSLUP ÖZELLİKLERİ: HÜRRİYET GAZETESİ ÖRNEĞİ
dc.typeResearch Article

Dosyalar

Koleksiyon

DergiPark