Müezzine İcabet İle İlgili Hadislerin Teâruz Ve Dirâyetü’l-Hadîs Bağlamında Değerlendirilmesi

Müslümanlar için önemli olan, hayatlarının merkezinde ve günün beş vaktinde muhatap oldukları müezzin ile birlikte ezanın sözlerini tekrar etme ritüeli bizzat Hz. Peygamber tarafından öğretilmiştir. Bu eylem İslam bilginleri tarafından zikir statüsünde kabul edildiğinden doğru ve sahih bir şekilde uygulanması önem arz etmektedir. Hz. Peygamber’in yoğun teşviğini dikkate alarak her ezan okunduğunda müezzine eşlik etmek isteyen bir Müslüman öncelikle konuyla ilgili hadisler arasındaki farklılıklar ile yüzleşmektedir. Hadislerin bir kısmı ezanın müezzinin okuduğu şekliyle hiçbir değişiklik yapmadan tekrarını ifade ederken bazı hadisler ise “hayye ʽale’s-salâh” ve “hayye ʽale’l-felâh” sözleri yerine “lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâh” denilmesini emretmektedir. Makale bu teâruzun keyfiyetini ve çözüm için başvurulan yöntemleri incelemeyi hedeflemektedir. Ayrıca bu incelemenin dirâyetü’l-hadîs ilminin mensubiyetiyle ilgili de bir bakış açısı sunması makalenin hedefleri arasında yer almaktadır.