Gelibolu Saruca Paşa Hamamı Üzerine Gözlemler

dc.contributor.authorDündar, Mesut
dc.contributor.authorAcıoğlu, Yusuf
dc.date.accessioned2025-01-27T19:38:56Z
dc.date.available2025-01-27T19:38:56Z
dc.date.issued2020
dc.departmentÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
dc.description.abstractGelibolu, 14. yüzyıl ortalarında Osmanlı topraklarına katılmış, İstanbul’un fethine kadar önemli bir deniz üssü olmuş ve bu süreçte çok sayıda eser meydana getirilmiştir. Bu çalışmada, Saruca Paşa tarafından 1436-1455 yılları arasında yaptırılan ve Gelibolu’nun en önemli yapılarından birini teşkil eden hamam ele alınarak Türk mimarisindeki yerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle konuyla ilgili literatür ve arşiv taraması yapılmış, sonrasında eser yerinde incelenerek gerekli notlar alınmış ve nihayetinde elde edilen veriler ışığında hamam ayrıntılı olarak tanıtılmış, dönemin diğer yapılarıyla karşılaştırılarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Saruca Paşa Hamamı bir çifte hamam olup, erkekler kısmı kadınlar kısmından daha büyük tutulmuştur. Taş ve tuğla ile inşa edilen hamamda, erkekler ve kadınlar kısmı soyunmalıkları farklı yönlere yerleştirilmiş ve diğer mekânlar bunların gerisinde sıralanmıştır. Soyunmalıklardan sıcaklığa bir ılıklık mekânı vasıtasıyla geçilmektedir. Sıcaklıklar, kare bir mekân ile bunun iki yanına sıralanan halvet hücrelerinden oluşmaktadır. Tüm mekânlar tonoz ve kubbelerle örtülü olup geçişlerde mukarnaslı bingiler ve prizmatik üçgenler kullanılmıştır. Bazı kubbelerde de mukarnaslara yer verilmiştir. Hamamda fazla süslemeye yer verilmemiştir. Dışta, almaşık duvar örgüsü ile kapı ve pencerelerin kemerli alınlıklarının yapıya dekoratif bir özellik kattığı söylenebilir. İçte ise bir kubbe kasnağı ile kurna üzerindeki palmet motifleri dikkati çeker. Örtü sistemindeki mukarnaslı ve prizmatik üçgenli geçişler, stalaktitli kubbeler de yapıya zenginlik katmaktadır. Genel olarak bakıldığında, Saruca Paşa Hamamı’nın plan, malzeme-teknik ve süsleme gibi özellikleri bakımından döneminin karakterini yansıttığı ve Türk hamam mimarisinde önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir.
dc.identifier.doi10.9737/hist.2020.968
dc.identifier.endpage3363
dc.identifier.issn1309-4688
dc.identifier.issn1309-4173
dc.identifier.issue6
dc.identifier.startpage3333
dc.identifier.trdizinid408544
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.9737/hist.2020.968
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/408544
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12428/17428
dc.identifier.volume12
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofHistory Studies
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TRD_20250125
dc.subjectArkeoloji
dc.subjectTarih
dc.titleGelibolu Saruca Paşa Hamamı Üzerine Gözlemler
dc.typeArticle

Dosyalar