Turgor Basıncı ve Termografi Tekniklerini Kullanarak Biberde Su Stresinin Belirlenmesi

Bitki su stresinin önemli göstergelerinden olan yaprak su durumunun bitkiye zarar vermeden gerçek zamanlı olarak izlenmesi klasik yöntemlerle oldukça zordur. Gelişen teknolojilerle birlikte bu alanda yeni yaklaşımlar oluşmuş ve bitkiye dayalı izleme tekniklerinin kullanımını sınırlayan etkenleri ortadan kaldıracak araştırmalara ağırlık verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, bitkiye dayalı alternatif izleme tekniklerinden turgor basıncına dayalı yaprak basıncı ve termografi tekniklerini kullanarak, biberin su stresi düzeyinin ve sulama zamanının belirleme olanaklarının ve bu alternatif tekniklerin bitkiye ilişkin verim ve fizyolojik özellikler ile aralarındaki ilişkilerin araştırılmasıdır. Bu amaca ulaşmak için, 2017 ve 2018 yıllarında, Çanakkale?de dört farklı sulama konusundan (%100, %75, %50 ve %25) oluşan bir deneme yürütülmüştür. Yetişme periyodu boyunca, yaprak basıncı ve toprak nemi, uzaktan izleme sistemi ile gerçek zamanlı olarak kaydedilmiştir. Bunun yanı sıra, termal indeksler ve bazı fizyolojik özellikler (yaprak su potansiyeli, stoma iletkenliği, Süperoksit Dismutaz ve Katalaz Aktivitesi) eş zamanlı olarak belirlenmiştir. Yetişme periyodu sonunda da biber bitkisine ilişkin verim değerleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, ele alınan tüm parametreler su stresine bağlı olarak değişmiştir. Yaprak basıncı, sulamalardan sonra genel olarak kısmen azalmış ve sonraki sulamaya kadar artış göstermiştir. Buna rağmen, sadece grafiksel okumalar ile sulama zamanına karar vermenin yeterli olmadığı görülmüştür. Meteorolojik özelliklerin de içerisinde yer aldığı modeller oluşturularak karar mekanizmasının güçlendiği söylenebilir. Sınıflama ve regresyon ağacı analizine göre, özellikle termal indeklerin de yer aldığı modellerde, konuları ayırma potansiyelinin olduğu ortaya çıkmıştır. Yaprak basıncı + meteorolojik özellikler ve termal indeksler ile incelenen tüm parametreler arasında istatistiksel olarak önemli regresyon modelleri elde edilmiştir. Alternatif tekniklerin tahminleyici olarak yer aldığı bu modellere göre, verimin ve belirlenmesi zaman alıcı bazı fizyolojik özelliklerin hızlı ve kolay bir şekilde belirlenmesinin mümkün olabileceği görülmektedir. PLS-SEM analizine göre, çalışmada ele alınan tüm ölçümler ile oluşturulan modelin sulama konularını belirleme yeteneği oldukça yüksek bulunmuştur. Çalışmanın sonucu olarak, bitkiye dayalı alternatif izleme tekniklerinden yaprak basıncı ve termal indekslerin, biberde sulamaya karar vermede ve su stresinin ayırt edilmesinde kullanım potansiyeli olduğu söylenebilir. Ayrıca bu çalışma, tarımda modernleşme sürecinde yeni teknolojilerin ülkemizde kullanımının yaygınlaştırılmasına da yardımcı olacaktır.