Türkiye süper lig hentbol oyuncularında tükenmişlik durumu

Bu araştırmanın amacı, Türkiye Hentbol Süper Liginde oynayan kadın ve erkek hentbolcuların tükenmişlik durumlarını etkileyen faktörleri incelemektir. Araştırmaya 15-45 yaş arası (kadın, n=153, erkek, n=185; yaş ort:24,28 ± 5,84 yıl; spor yaşı ort: 12,80 ± 5,60 yıl), 338 hentbol oyuncusu katılmıştır. Araştırma, Türkiye Hentbol Süper Ligi 2018-2019 sezonunun bitmesine son bir ay kala uygulanmıştır. Sporcuların eğitim düzeyi, medeni durumu, gelir düzeyi, milli kadroda yer alma sayısı, son altı ayda ya da milli kadroda yer alma, antrenman süresi ve sıklığı, sakatlık durumu, başka bir meslek, düzenli maaş alma durumları hakkındaki bilgilerin alınması için 14 sorudan oluşan bilgi formu kullanılmıştır. Sporcuların tükenmişlik durumunu belirlemek için, Kelecek ve ark.(2016) tarafından geçerlik ve güvenirlilik çalışması yapılan Sporcu Tükenmişlik Ölçeği Türkçe versiyonu kullanılmıştır. Ölçeğin hesaplanmasından elde edilen veriler duygusal/fiziksel tükenme, azalan başarı hissi, duyarsızlaşma alt boyutları ve toplam tükenmişlik puanı şeklinde sınıflandırılmıştır. Alt boyutlar, toplam tükenmişlik puanı ile bağımsız değişkenlerin ilişkisinin analizinde pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin kadın ve erkek sporcular arasında ve cinsiyetlerin kendi içerisinde farkların analizinde t-testi kullanılmıştır. Sonuç olarak, kadın ve erkek sporcuların duyarsızlaşma (p=0,000) ve toplam tükenmişlik puanı (p=0,007) arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Tüm sporcuların yaş ile azalan başarı hissi (p=0,000), duyarsızlaşma (p=0,025) ve toplam tükenmişlik puanı arasında (p=0,011); spor yaşı ile duygusal/fiziksel tükenme (p=0,043), azalan başarı hissi (p=0,000), duyarsızlaşma (p=0,027) ve toplam tükenmişlik puanı arasında (p=0,025) anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca gelir düzeyi ile duygusal/fiziksel tükenme (p=0,035), azalan başarı hissi (p=0,000), duyarsızlaşma (p=0,026) ve toplam tükenmişlik puanı arasında (p=0,025); süper ligde oynama süresi ile azalan başarı hissi puanı arasında (p=0,000); antrenman sıklığı ile duygusal/fiziksel tükenme (p=0,023), azalan başarı hissi (p=0,011), duyarsızlaşma (p=0,000) ve toplam tükenmişlik puanı arasında (p=0,000) anlamlı bir korelasyon bulunmuştur. Son olarak, milli kadroda yer alma sayısı ile azalan başarı hissi puanı (p=0,000) arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Hentbol oyuncularının demografik özellikleri sporcu tükenmişliğini değişik düzeylerde etkilediği tespit edilmiştir.

The purpose of this study was to examine the factors of effecting on burnout status in male and female handball players in Turkish Handball Super League. The three hundred thirty-eight handball players who aged between 15-45 year (female, n=153, male, n=185; mean age: 24,28 ± 5,84 year, mean years of sport: 12,80 ± 5,60 year) were participated in the study. This study was conducted month before the end of season. A personal information form that included fourteen questions was used to obtain information about the level of education, marital status, number of duration and frequency of training. The Athlete's Burnout Status scale was determined by the Turkish version which validity and reliability were made by Kelecek et al.(2016). The scale were classified as emotional/physical exhaustion, decreasing success feel and depersonalization in sub-dimensions score and total burnout score. Determination of the relationship between sub-dimensions burnout score and independent variables was used pearson correlation analysis. T-test was used to determinate difference in independent variables between gender groups and within groups. A significant difference was found in depersonalization (p=0,000) and total burnout score (p=0,007) between male and female handball players (p<0,05). In all handball players, a significant correlation was found between age and reduced sense of accomplishment (p=0,000), sport devaluation (p=0,025) and total burnout score (p=0,011); between sports age and emotional/physical exhaustion (p=0,043), reduced sense of accomplishment (p=0,000), sport devaluation (p=0,027) and total burnout score (p=0,025); between playing time in the super league and reduced sense of accomplishment score (p=0,000,p<0,05). Also, there was a significant correlation between income level and emotional/physical exhaustion (p=0,035), reduced sense of accomplishment (p=0,000), sport devaluation (p=0,026) and total burnout score (p=0,025); between training frequency and emotional/physical exhaustion (p=0,023), reduced sense of accomplishment (p=0,011), sport devaluation (p=0,000) and total burnout score (p=0,000). Finally, there was a significant correlation between the number of nationalities and reduced sense of accomplishment score (p=0,000,p<0,05). Demographic features of handball players affect athletes burnout at different levels.