İlkokul Ders Kitap Metinlerinde Aile: Bir İçerik Analizi

Çocuklar zamanlarının büyük bölümünü okulda kitaplarla geçirmektedir. Farklı aile tiplerine yönelikalgının gelişmesi de okul ortamında kimi zaman akranlar yoluyla kimi zaman da ders kitapları yoluyla ortayaçıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı öğrencilerin sürekli olarak karşı karşıya kaldığı okul kitaplarında aileyapısının ne şekilde yansıtıldığının ortaya konulmasıdır. Araştırma nitel yöntemle ve içerik analizi tekniğiyleyürütülmüştür. Araştırmacılar tarafından Aile Güç Geliştirme Modeline dayalı olarak geliştirilen kategori vekodlar temel alınarak ders kitaplarındaki metinler analiz edilmiştir. Analiz sonucunda metinlerin yer aldığı 23ilkokul kitabında 364 metinde 95 aile olduğu tespit edilmiştir. Metinlerdeki kadın ve erkek sayılarının eşitolduğu gözlemlenmiştir. Yine aynı şekilde erkek ve kız çocuklarının dağılımının da eşit olduğu bulunmuştur.Her 4 metinde bir aileye rastlanırken, bu ailelerin ortalama 3 bireyden oluşmuştuğu tespit edilmiştir. Buailelerin 2’sinin kapalı, 1’inin gelişigüzel, 15’inin açık aile olduğu ortaya konulmuştur. Ailelerden 77’sininaile biçimini tanımlayacak yeterli veri metinlerde yer almamaktadır. Genel olarak bakıldığında, ilkokul derskitaplarının aile güç geliştirme modeline göre aileyi çocuklara yansıtma miktarının ve şeklinin eksik kaldığısöylenebilir. Çocuğun aile sosyal yapısına ilişkin algısının oluşturulmasında ders kitapları önemli birmateryaldir. Çocukların bu materyalle yoğun bir şekilde ilişkide bulunması, çocuğun zihninde uygun bir ailefigürünün oluşturulması bakımından bir fırsattır. İlerde geliştirilecek kitaplarda aile kavramının daha uygunbir şekilde ve yoğunlukta yer verilmesi gerektiği düşünülmektedir