Çanakkale Boğazı ve Gökçeada kıyılarında yaşayan Paracentrotus lividus ve Arbacia lixula türlerinde ağır metal (Zn,Pb,Cd,Fe,Cu) kirliliği ile ilgili araştırmalar

Bu tez çalışmasında Çanakkale ve Gökçeada kıyılarındaki Paracentrotus lividus ve Arbacia lixula türlerinde bazı ağır metallerin mevsimsel olarak düzeyleri araştırılmıştır. Seçilen on adet örnekleme istasyonunda 2014-2015 yıllarında ve dört mevsimde; Pb, Cu, Zn, Cd ve Fe ağır metallerinin; Paracentrotus lividus ve Arbacia lixula'dayaptığı birikimler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kontrol bölgesi olarak seçilen Gökçeada kıyıları ile denizel aktivitelerin bol olduğu Gelibolu, Eceabat, Çamburnu, Kilitbahir, Çanakkale ve Dardanos istasyonlarında toplanan bireylerinin gonad ve iç organlarında ağır metal birikimleri mevsimsel olarak incelenmiş aralarında önemli bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Ağırlık ve çap ölçümleri değerlendirildiğinde Çanakkale koylarına göre temiz Gökçeada kıyılarında Paracentrotus lividus'un daha iyi gelişim gösterdiği ağırlık ve çap bakımından daha büyük bireyler oldukları görülmüştür. Türler çalışma boyunca Gökçeada' da tüm mevsimlerde birlikte gözlenmiş, fakat Çanakkale'de Arbacia lixula'nın varlığına rastlanılmamıştır. Bu durum türün daha spesifik tercihleri olduğunu ve yoğun turizm hareketliliği ve sanayi atıklarından etkilenmiş Çanakkale kıyılarının hiçbirine uyum sağlayamadığı sonucuna varılmıştır. Anahtar sözcükler: Paracentrotus lividus, Arbacia lixula, Ağır Metal, Kirlilik, Çanakkale, Gökçeada

In this thesis study seasonal levels of some heavy metals were investigated in the Paracentrotus lividus and Arbacia lixula species in Çanakkale and Gökçeada coasts. Ten selected sampling stations in 2014-2015 and four seasons; The accumulations of Pb, Cu, Cd, Zn and Fe heavy metals on Paracentrotus lividus and Arbacia lixula were tried to be revealed. The Gökçeada coast, which was selected as the control region, and Gelibolu, Eceabat, Camburnu, Kilitbahir, Canakkale and Dardanos stations where marine activities were abundant were examined and it was determined that there was not a significant difference. When the measurements of the weight and diameter are evaluated, it is seen that according to the Canakkale Coasts, the Paracetrotus lividus on the clean Gökceada coast are the ones that are bigger in weight and diameter than the ones that are better developed. Species were observed together in Gökceada during all seasons throughout the study, but Arbacia lixula was not found in Canakkale. This has been the result of more specific preferences and a lack of adaptation to any of Çanakkale coasts, which were affected by intense tourism mobility and industrial waste. Keywords: Paracentrotus lividus, Arbacia lixula, Heavy Metals, Pollution, Canakkale, Gökceada