Coğrafi bilgi sistemleri ve analitik hiyerarşi yöntemi kullanılarak alternatif katı atık depolama sahalarının belirlenmesi: Bodrum örneği

Abstract

Dünya nüfusunun artışıyla birlikte katı atık üretimi de hızla artmaktadır. Üretilen atıkların insan sağlığını riske atmaması ve çevre kirliliğine neden olmaması için bir düzen içinde yönetilmesi gerekmektedir. Ancak günümüzde atıkların hala bir kısmı vahşi düzensiz depolama sahalarında bertaraf edilmektedir. Bu çalışma kapsamında Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi kullanılarak Bodrum ilçesi için katı atık düzenli depolama sahası inşa edilebilecek alternatif alanlar belirlenmiştir. Çalışma kapsamında 13 yer seçim kriteri dikkate alınmıştır. Bu kriterler; arazi kullanımı, toprak tipi, jeolojik formasyon, eğim, bakı, yerleşim alanlarına uzaklık, yollara uzaklık, havalimanına uzaklık, yeryüzü sularına uzaklık, korunan alanlara uzaklık, kıyı şeridine uzaklık, fay hatlarına uzaklık ve nüfus yoğunluğu olarak belirlenmiştir. Çalışmada, kriterlerin literatürdeki kullanım sıklıkları incelenerek en çok dikkate alınan kriterler analiz edilmiştir. Bununla birlikte farklı meslek disiplinlerinin kriterler hakkındaki görüşleri alınarak meslek disiplinlerine göre önem sıraları analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda Bodrum ilçesi için 4 alternatif alan önerilmiş olup Mazı mahallesi sınırları içerisinde bulunan alanın en uygun alternatif alan olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada belirlenmiş proje alanı ve vahşi düzensiz depolama sahalarının uygunlukları da incelenmiştir.

With the increase in the world population, solid waste production is also increasing rapidly. Wastes should be managed in an order not to adversely affect human health and the environment. However, today some of the waste produced is still disposed wild irregular landfill sites. Within the scope of this study, alternative areas where solid waste landfill sites could be made were determined by using Geographical Information Systems and Analytical Hierarchy Process for Bodrum district. In the study, 13 site selection criteria were taken into consideration. These criteria are; land use, soil type, geological formation, slope, aspect, distance to settlements, distance to roads, distance to airport, distance to groundwater, distance to protected areas, distance to coastline, distance to fault lines and population density. In the study, the frequency of use of the criteria in the literature was examined and the most considered criteria were analyzed. In addition, the opinions of different professional disciplines on the criteria were taken and the order of importance of the criteria according to the occupational disciplines was analyzed. As a result of the study, 4 alternative areas were proposed and it was concluded that the area within the borders of Mazı neighborhood was the most suitable alternative area. In the study, the suitability of the designated project area and wild irregular storage areas was also examined.