Bazı entomopatojen nematod türlerinin mantar sineklerine (Lycoriella spp.) (Diptera: Sciaridae) etkinliğinin araştırılması

Abstract

Mantar yetiştiriciliğinde önemli ürün kayıplarına neden olan birçok zararlı bulunmaktadır. Bu zararlılardan biri olan mantar sineği Lycoriella sp. (Diptera: Sciaridae), özellikle genç bitki materyalinde mücadelesi zor bir zararlıdır. Yaşamlarının büyük kısmını toprakta geçiren entomopatojen nematodlar (EPN) birçok zararlı böceğe karşı biyolojik mücadelede başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Yapılan bu çalışmada biyolojik mücadelede kullanılan EPN'lerin, mantar yetiştiriciliğinde önemli ekonomik kayıplara neden olan mantar sineğinin son dönem larvalarına karşı virülenslikleri laboratuvar koşullarında araştırılmıştır. Çalışmada Türkiye'nin farklı illerinden elde edilen 4 farklı EPN türü; Steinernema affine, S. carpocapsae, S. feltiae ve Heterorhabditis bacteriophora kullanılmıştır. Mantar sineği larvaları ise Çanakkale'de bulunan özel bir şirketten temin edilmiştir. Etkinlik denemelerinde 12 kuyucuklu platelere 25 oC'de her kuyucuğa bir mantar sineği larvası yerleştirilmiş ve 100 infektif juvenil (IJ) uygulanmıştır. Kontrol platelerinde ise mantar sineği larvalarına sadece 100 µl saf su verilmiş, EPN uygulanmamıştır. Nematod inokulasyonundan 24 ve 48 saat sonra Lycoriella spp. larvaları kontrol edilmiştir. Uygulamadan 24 saat sonra mantar sineği larvalarındaki ölüm oranı sırası ile S. affine'de %38,9, H. bacteriophora'da ve S. carpocapsae'de %27,8, S. feltiae'de ise %16,7 olarak belirlenmiştir. Uygulamadan 48 saat sonra ise H. bacteriophora, S. affine, S. carpocapsae ve S. feltiae %100 etkinlik göstermiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, test edilen tüm EPN türlerinin 2. günün sonunda mantar sineğinin son dönem larvalarına karşı yüksek oranlarda ölüm meydana getirerek etkili oldukları belirlenmiştir.

There are many pests that cause significant crop losses in mushroom cultivation. Mushroom fly Lycoriella sp. (Diptera: Sciaridae), one of these pests, is a difficult pest to control, particularly in immature plant material. Entomopathogenic nematodes (EPNs), which spend most of their lives in the soil, are successfully used in biological control against many harmful pests. In this study, the virulence of EPNs used in biological control against the last instar larvae of mushroom fly, which causes significant economic losses in mushroom cultivation, was investigated under laboratory conditions. Four different EPN species obtained from different cities of Turkey; Steinernema affine, S. carpocapsae, S. feltiae and Heterorhabditis bacteriophora were used in the study. Mushroom fly larvae were obtained from a commercial company in Çanakkale. In efficacy assays, one mushroom fly larva was placed in each 12-well plates at 25 oC and 100 infective juveniles (IJs) were applied. In the control plates, only 100 µl of distilled water was given to the larvae of mushroom flies, EPN was not applied. 24 and 48 hours after nematode inoculation, Lycoriella spp. larvae were checked. 24 hours after the application, the mortality of mushroom fly larvae was determined as 38.8% in S. affine, 27.7% in H. bacteriophora and S. carpocapsae, and 16.6% in S. feltiae, respectively. 48 hours after the application, H. bacteriophora, S. affine and S. carpocapsae, S. feltiae showed 100%, efficiency. According to the results obtained from the study, it was determined that all EPN species tested were effective against the last instar larvae of mushroom fly at the and of the 2nd day by causing high mortality.