Bursa Yeşil Cami çinileri (1419-1424)

Abstract

Bir Erken Osmanlı yapısı olan Bursa Yeşil Cami 1419-1420 yılları arasında Çelebi Mehmet (1402–1421) tarafından yaptırılmıştır. Çelebi Mehmet’in erken ölümü nedeniyle II. Murat (1436) yapının süslemelerini devam ettirmiş ve 1424 yılında tamamlatmıştır. Bursa Yeşil Cami, Bursa ilinin Yeşil semtinde ovaya bakan sırtta, şehir merkezinin doğusunda, Set Bası Köprüsü’nün yakınında, Çelebi Mehmet Bey ve Emir Sultan Caddeleri arasındaki bölgede yer alır. Ana cadde üzerinde şehrin kuzey ve kuzey batı manzarasına hâkim yüksek bir noktasındadır. Altı ana bölümden oluşan tez çalışmamızda, Bursa Yeşil Cami’nin çinileri kompozisyon, motif, malzeme, form, teknik ve üslupları ile ayrıntılı bir şekilde tanıtılmıştır. Bursa Yeşil Cami çinileri gerek teknik ve gerekse süsleme özellikleri ile Erken Osmanlı Çini Sanatı’nın karakteristik eserlerinden biridir. Bu dönemde; tek renk düz çiniler, çini mozaik tekniği, mavi-beyaz ve döneme damgasını vuran renkli sır tekniğinde yapılmış çiniler görülmektedir. Renkli sır tekniği çinilerinin, tekniği ve yapım yeri konusunda henüz net bir sonuca varılamamıştır. Osmanlı Dönemi çinilerinin imalat merkezi olan İznik’te yapılan kazılarda sadece ufak parça halinde renkli sır tekniğiyle yapılmış çiniler bulunmuştur. Bursa, Edirne ve İstanbul’daki yapılarda kullanılan renkli sır tekniğiyle yapılmış çinilerin, yapıların yakınında kurulan geçici atölyelerde üretilmiş olduğu düşünülmektedir.