Eski SSCB ülkelerinden kadın emek hareketinin seçiciliği: İzmir ili örneği

Abstract

Uluslararası göç hareketinde yaşanan dönüşümle birlikte kadınların bu hareketlilikte yeri belirginleşmiştir. Bu hareketliliğin sebeplerinden biri olan 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) dağılmasıyla ekonomik açıdan güçsüz birçok bağımsız ülke (BDT) ortaya çıkmış ve aynı dönemde serbest piyasa ekonomisine geçen bu ülkelerde büyük bir işsiz sınıf meydana gelmiştir. İşsiz sınıf içindeki en dezavantajlı grubu kadınlar oluşturmaktadır. Türkiye'de aynı dönemde kadınların iş gücüne katılım oranlarının artması ile bu durum sonucunda özellikle kentlerde cinsiyetçi bakış açısıyla kadınların görevi olarak nitelendirilen çocuk, yaşlı ve hasta bakımı gibi ev içi hizmetlerini devredebilecekleri yeni bir çözüm arayışı ortaya çıkmıştır. Türkiye'nin yaşlı nüfustaki ve kadın istihdam oranlarındaki artış sonucunda kadınların sorumluluğunda gerçekleşen çeşitli ev içi ve bakım hizmetleri özellikle BDT ülkelerinden gelen göçmen kadınlara devredilmeye başlamıştır. Bu tez kapsamında Özbekistan, Gürcistan, Türkmenistan ve Azerbaycan'dan bakım hizmetlerinde çalışmak için İzmir'e gelen 22 kadın göçmenle derinlemesine ve yüz yüze görüşme yapılmıştır. Göçmen kadınların göç süreçleri, geldikleri ülke ve donanımlarına göre tercih etme ve edilme durumlarında etkili olan faktörler betimsel analizle detaylandırılıp, yorumlanmıştır. Bu göç hareketinin mekânsal örüntüleri ve bu kadınların taşıdığı "göçmen, hizmetçi, bakıcı ve kadın" kimliklerinin yarattığı dezavantajlar ortaya konulmuştur.

With the transformation experienced in the international migration movement, the place of women in this mobility has become evident. With the disintegration of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) in 1991, which is one of the reasons for this mobility, many economically weak Independent Countries (CIS) emerged and a large unemployed class emerged in these countries that switched to a free market economy in the same period. Women constitute the most disadvantaged group in the unemployed class. With the increase in women's labor force participation rates in Turkey in the same period, a search for a new solution has emerged where women can transfer their domestic services such as child, elderly and patient care, which are considered as the duty of women with a sexist perspective, especially in cities. As a result of the increase in Turkey's elderly population and women's employment rates, various domestic and care services under the responsibility of women have begun to be transferred to immigrant women, especially from CIS countries. Within the scope of this thesis, in-depth and face-to-face interviews were conducted with 22 women immigrants from Uzbekistan, Georgia, Turkmenistan and Azerbaijan who came to Izmir to work in care services. Migrant women's migration processes, the country they come from, and the factors that affect their preference according to their equipment are detailed and interpreted with descriptive analysis. The spatial patterns of this migration movement and the disadvantages created by the "immigrant, servant, caregiver and woman" identities of these women have been revealed