İmâm Şâfiî’yi Ehl-i Hadis Ekolü İçinde Değerlendirmek Mümkün müdür? (***)

Abstract

İmâm Şâfiî’nin ehl-i hadisten olduğuna veya ehl-i hadisin kurucu imâmı kabul edildiğine dair modern bazı iddialar söz konusudur. Bu tür iddialar, büyük oranda Şâfiî’nin hadis ve sünnete yönelik teorik ifadelerine veya daha sonraki kaynaklarda yer alan tarihî bazı rivâyetlere dayanır. Hâlbuki bu konuda sağlıklı bir sonuca ulaşmak için hicrî üçüncü asırda kaleme alınan hadis ve tarih kitaplarını incelemek gerekir. Biz de bu çalışmada hicrî üçüncü asırda yaşayan ehl-i hadisin eserlerini incelemek suretiyle onun konumunu tespit etmeye çalıştık. Ulaştığımız neticeye göre ehl-i hadis, tarih kitaplarında Şâfiî’nin biyografisine yeterince temas etmemiş, hadis kaynaklarında ondan pek hadis rivayet etmemiş ve ismine dahi nadiren temas etmiştir. Dolayısıyla Şâfiî’nin ehl-i hadisin kurucularından olduğu iddiası bir yana, Şâfiî'nin bu ekole mensup olduğu dahi söylenemez.

There are some modern claims that Imam Shafi‘i is considered to be one of Ahl al-hadith or that he is accepted as the founder of Ahl al-hadith. Such claims are mostly based on the theoretical statements of Shafi‘i regarding hadith and sunnah or some narrations in later sources. However, in order to reach a solid conclusion on this subject, it is necessary to examine hadith and history books specifically written in the third century AH. In this study, we are determined to reveal his position by examining the works written by Ahl al-hadith in the third century AH. According to the result we have reached, Ahl al-hadith did not sufficiently mention the biography of Shafi‘i, neither narrate many hadiths from him, but rarely mentioned his name from time to time. Therefore, it is not very accurate to consider Shafi‘i as a member of this school, let alone being one of the founders of the school.