Küreselleşmenin kentler üzerindeki etkileri ve küresel kentlerin özellikleriyle ilgili bir değerlendirme

Abstract

Günümüzde küreselleşme durdurulmaz, karşı konulmaz ve geri döndürülmez bir gelişme süreci olarak ortaya çıkmaktadır. Küreselleşmenin bu özelliğinden dolayı önemli olan küreselleşmeye karşı durmak, değiştirilemeyecek hakikati eleştirmek değil, devletlerin tek başlarına etkileyemedikleri ancak kendisinden etkilendikleri küreselleşme sürecini yakından takip ederek kendi iç siyasi ve ekonomik dinamiklerine uygun bir şekilde yarar sağlamaya çalışmaktır. Küreselleşme ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel yönleri olan bir süreçtir ve çok geniş bir yelpazede etkileme alnına sahiptir. Etkileme alanının en somut olduğu mekanlar hiç şüphesiz kentlerdir. Küreselleşme süreciyle birlikte 1980’li yıllarda gelişen ve yeni bir sürece giren dünya ekonomisinin büyük kentlerle olan etkileşim ve bu kentlerde ortaya çıkan değişim sonucu yeni bir kent tipi ortaya çıkmıştır. Küreselleşme, kentlerin ekonomik, sosyal, siyasal, mekansal ve kültürel alanlarını etkilemekte, kentlerin geleneksel yapısında değiştirici etkide bulunmaktadır. Küreselleşme sonucunda ortaya çıkan, benzer yasam biçimi, benzer giyim tarzı ve benzer eğlenme şekli ile dünyada kentsel yaşantı birbirine benzer hale gelmektedir. Küresel kentleri diğer büyük kentlerden ayıran en önemli özelliği dünya ekonomisinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiş olmalarıdır. Küresel kentler, ekonomik etkinliklerin yoğunlaştığı, imalat sanayinin başat olarak ortaya çıktığı, malların, hizmetlerin ve ham maddelerin işlenerek diğer kentlere, bölgelere ve ülkelere ihracatın yapıldığı ve bu ilişkilerin odağında yer alan merkezlerdir. Küresel kentler çok uluslu şirketlerin merkezinin bulunduğu ve dünya çapında finans hareketlerinin var olduğu kentler olmakla birlikte makro düzeyde dünyanın ekonomik ve siyasal kaderini etkileyebilecek kararlar alabilen ve dünyanın ekonomisine yön verebilen kentler niteliğindedir. Küresel kentler aynı zamanda, yabancı bankaların, dünyanın en büyük uluslararası finans şirketlerin merkez ya da bürolarına ev sahipliği yapmakla birlikte, uluslararası ekonominin karar ve kontrol işlevinin merkezi konumundadır.

Globalization appears to be an unstoppable, irreversible and irresistible developmental process in today’s world. Because of this quality of it, what is important is not to oppose the globalization or to criticize the unchangeable reality, but to closely follow the process of globalization which states cannot influence on their own but by which they are affected, thus trying to use it for its own internal political and economic dynamics. Globalization is a process with economic, social, political and cultural dimensions and has a wide range of influential field. It affects the economic, social, political, spatial and cultural fields of cities, leaving a changing influence on the traditional pattern of cities. A new type of city has emerged as a result of the interaction between the cities and the world economics developing in the 1980s and entering a new process with the globalization process and due to the changes in these cities. With the similar life style, similar wearing style and similar entertainment style concomitant with globalization, urban life styles have begun to bear more and more resemblance to each other across the world. What distinguishes global cities from other big cities is that they have become an inseparable part of the world economy. Global cities are the centres where economic activities are concentrated, manufacturing industry appears to be dominant, goods, services and raw materials are processed for export to other cities, regions and countries. As such, they are in the centre of these relationships. Global cities are also where multinational companies have their headquarters and worldwide financial transactions exist, and they are also cities where they can make decisions capable of affecting the economic and political future of the world on a macro level and can steer the world’s economic activities. Besides, they are home to foreign banks, to the headquarters and offices of the biggest international finance companies of the world and to the centre of decision and control function of the international economy.