Financialisation of Capitalism : Expansion of Indebtness from Global Level to Household Level in Turkey

Abstract

One of the most notable features of today’s capitalist economies is that they impoverish a great majority of societies while growing. In other words, this is a kind of capital accumulation model dependent on increasing income and wealth inequality on one hand and keeping wages low on the other hand. Such a model can be sustainable only with borrowing. It is an undeniable fact that lending-borrowing relation is one of the most significant leverages of capital accumulation. It seems that lending-borrowing relation deepening and expanding not only from global to national level but also from national level to households has become the center of the social life. This study will focus both on the financial capital accumulation process that started to rise in the early 21st century in Turkey and on indebtedness of households.

Günümüz kapitalist ekonomilerinin en belirgin özelliklerinden biri bü- yürken toplumun büyük bir kesimini yoksullaştırmasıdır. Bir yandan artan gelir ve servet eşitsizliği diğer taraftan ücretleri düşük tutmaya bağımlı bir sermaye birikim modeli. Böyle bir modelin sürdürülmesi ancak borçlanma ile mümkündür. Borçlanma ilişkisinin sermaye birikiminin en önemli kaldıraçlarından biri olduğu kaçınılmaz bir gerçekliktir. Öyle ki, küresel düzeyden ulusal düzeye ve ulusal düzeyden hane halklarına doğru genişleyen ve derinleşen bir borç ilişkisi toplumsal yaşamın merkezi haline gelmiştir. Bu çalışmada Türkiye’de özellikle 2000’li yılların başında yükselişe geçen finansal sermaye birikim süreci ile hanehalkının içinde bulunduğu borçlanma ilişkisi üzerinde durulacaktır.