Neolitik Anadolu toplumları geçim ekonomisinde su ürünleri

Abstract

Bu yüksek lisans tezi Neolitik dönemle birlikte yerleşik yaşama geçmeye başlayan ve yerleşim yeri olarak da deniz, göl ve nehir kıyılarını seçen kıyı köy toplumların besin ihtiyaçlarını karşılamak için deniz, göl ve nehirlerden Anadolu'da nasıl faydalandığı mevcut arkeolojik veriler ışığında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Böyle bir çalışmaya alt yapı oluşturmak için de öncelikle Neolitik yaşam biçiminin ve özelinde kıyı köy toplumlarının nasıl oluştuğu ve bu kıyı köy toplumlarının kendilerini bu tür doğal ortamlara nasıl adapte ettikleri konuları irdelenecektir. Konu üzerine yapılmış olan kuramsal yaklaşımlar incelenerek, bu oluşum sürecindeki faktörler olan kalıcı yerleşim gerekliliği, iklim değişikliğinin avcılık ve toplayıcılık üzerindeki etkileri, savunma ve ticaret gibi unsurlar ele alınmıştır. Bu kapsamda Neolitik kıyı köy toplumlarının deniz, göl ve nehirlerden besin ihtiyaçlarını karşılarken ne tür aletler kullanmış oldukları konusu da incelenecektir. Arkeolojik veri olarak kazı çalışmalarında tespit edilen midye ve istiridye kabukları ve balık kemikleri ayrı başlıklar halinde değerlendirilmiştir. Balıkçılıkta kullanılan olta kancaları, olta ağırlıkları, zıpkınlar, balık ağı ağırlıkları da başlıklar halinde incelenmiş ve arkeolojik çalışmalarda bu aletlerin nasıl değerlendirildiği üstünde durulmuştur. Daha sonra ise ağırlıklı olarak, çalışmanın esasını teşkil eden Marmara ve Ege denizlerinin kıyılarında yer alan yerleşimler üzerinde detaylı bir biçimde durulmuştur. Son olarak değerlendirme kısmında arkeolojik verilerin yorumlanması konusunda, etnografik verilerden faydalanılmıştır. Bu konuda yapılmış kapsamlı çalışmaların eksikliği göz önüne alındığında mevcut arkeolojik verileri ve yeni buluntuları derleyen bu yüksek lisans tezinin Neolitik kıyı köy toplumlarını anla konusunda bilgilerimiz artıracağı düşünülmektedir.