Lise Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (İstanbul Avrupa Yakası İl Örneği)

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı liseli öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Yöntem: Liseli öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının incelendiği bu araştırma nicel bir çalışmadır. Bu çalışmanın evrenini, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul Bakırköy Tevfik Ercan Anadolu Lisesi ve Bakırköy Anadolu Lisesi, Sultangazi Cumhuriyet Anadolu Lisesi ve Başakşehir İTO Başakşehir Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi okullarında okuyan 3978 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş, gönüllü 402 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak, Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği (YEKYTÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde elde edilen veriler SPSS (21 versiyon) programı yardımı ile analiz edilmiştir. Veriler analiz edilmeden önce normallik sınamaları Kolmogorov Simirnov ve levene testleri ile yapılmıştır. Bağımsız değişkenlere bağlı olarak ve n sayısı parametrik testler için yeterli olmayan değişkenlerin ikili karşılaştırmaları için Mann Whitney U testinden yararlanılmıştır. Normal dağılım gösteren veriler için ise, ikili karşılaştırmalar için independent sample test (t-test), çoklu karşılaştırmalar için ise tek yönlü varyans analizi ANOVA testlerinden yararlanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda farkın kaynağını bulmak için Scheffe testi kullanılmıştır. Bulgular: Engelli bireylere yönelik tutumların; erkek öğrencilere göre kız öğrencilerin, spor yapma değişkenine göre spor yapanların, yapmayanlara göre, sınıf değişkenine göre 12. sınıfların, diğer sınıflara ve aile ve çevrede engelli var mı değişkenine evet diyenlerin hayır diyenlere göre daha yüksek puan ortalaması görülmüştür (p<0,05). Anne ve baba eğitim durumu ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç: Engelli kişilerin problem ve gereksinimlerine dair çalışmalara ağırlık verilmesi, elde edilen bulgular neticesinde engelli bireylere dair hizmet planlaması ve gerekli olan düzenlemelerin hızlı bir şekilde yapılması sağlanabilir. Engelli bireylerin de içinde olduğu toplumsal kurumların ve çevre düzenlemesi ile toplum içerinde yaşam standartları arttırılmalıdır.

Purpose: The present study is aim to examine high school students' attitudes towards disabled people according to some variables. Method: This research, which examines the attitudes of high school students towards disabled people, is a quantitative study. The universe of this study consists of 3978 students studying at Istanbul Bakırköy Tevfik Ercan Anatolian High School and Bakırköy Anatolian High School, Sultangazi Cumhuriyet Anatolian High School and Başakşehir İTO Başakşehir Girls Anatolian Imam Hatip High School in the 2020-2021 academic year. No sample selection was made, and 402 volunteer students were included in the study. Attitude Scale for Persons Affected by Disability (ASPAD) was used as data collection tool. The data obtained in the analysis of the data were analyzed with the help of the SPSS (21 version) program. Before analyzing the data, normality tests were performed with Kolmogorov Simirnov and levene tests. Depending on the independent variables and for paired comparisons of variables whose n number is not sufficient for parametric tests, Mann Whitney U test was used. For data with normal distribution, independent sample test (t-test) was used for paired comparisons, and one-way analysis of variance ANOVA tests were used for multiple comparisons. Scheffe test was used to find the source of the difference in multiple comparisons. Results: The average score of attitudes towards disabled individuals was higher than that of female students, those who do sports according to the variant of doing sports, those who do not do sports, the 12th grade according to the grade variable, those who say yes to the variable of having disabled people in other classes and the family and the environment than those who say no (p < 0.05). No significant difference was found according to the variables of education level of the mother and father and family income level (p> 0.05). Conclusion: Focusing on studies on the problems and needs of disabled people, and as a result of the findings, service planning for disabled people and necessary arrangements can be made quickly. Living standards in the society should be increased by means of social institutions and landscaping including disabled individuals.